Powiat ząbkowicki na starych widokówkach i pocztówkach [cykl]

przewijaj również klawiszami strzałek na klawiaturze

przewijaj również za pomocą gestów

Brzeźnica => dawna wieś rycerska, której powstanie datuje się na przełom XIII-XIV wieku. Jest to duża miejscowość łańcuchowa o charakterze rolniczym, a zarazem jedna z największych w tej gminie. Rozciąga się na ponad 3 kilometry. Znajduje się w pobliżu Gór Bardzkich, a także dwóch rezerwatów leśnych: Cisy oraz Cisowa Góra. Po raz pierwszy była wzmiankowana na początku XIV wieku jako własność rycerza Mikołaja de Rancow, nosząc wtedy nazwę Bresnitz. W tym miejscu należałoby skupić się na pochodzeniu nazwy wioski. Mianowicie swe korzenie ma jeszcze w czasach staropolskich, a samo określenie miało nawiązywać do brzozowego lasu lub według innych źródeł jest pochodną brzozy. Znana była też pod nazwą Bresnicha. W czasach późniejszych z pewnością pod wpływem ludności niemieckiej miejscowość zyskała nazwę Briesnitz, która obowiązywała do końca II wojny światowej. Było to skutkiem zgermanizowania wcześniejszego nazewnictwa. W swoich dziejach przechodziła z rąk do rąk, stanowiąc własność takich rodów, jak choćby: Reibnitz, Seydlitz, Peterswalde i innych. Przez pewien czas była też własnością cesarską. Na każdej pocztówce uwagę zwraca widok kościoła pw. św. Mikołaja. Fakt, że we wsi istniała już wcześniej świątynia potwierdzają wzmianki z końca XIV wieku. Wiadomo ponadto, iż poprzedni kościół w latach 1540 – 1644 był użytkowany przez protestantów i był filią kościoła w Braszowicach do wspomnianego wcześniej 1644 roku. Obecny, który przedstawiają kartki został wybudowany w 1723 roku, na miejscu wcześniejszego, wzmiankowanego pod koniec XIV wieku. Wzniesiono go w stylu barokowym. Jest to budynek murowany, posiada jedną nawę i wieżę od zachodniej strony. Z wyposażenia jakie posiada można wymienić m.in. ambonę w stylu rokoko z II połowy XVIII wieku, po restauracji w 1907 r. w znacznym stopniu zmieniona, barokową chrzcielnicę. Jedna z pocztówek przedstawia zdjęcie wnętrza świątyni z widokiem na ołtarz główny. W 1826 roku został odrestaurowany i przebudowany. W 1898 roku remontu doczekał się hełm wieży. W XX wieku dwukrotnie zajęto się elewacją budynku. Miało to miejsce w 1913 i 1963 roku - w tym samym roku przeprowadzono też remont dachu. Od 1839 roku jest kościołem parafialnym. Na początku XIX w. wzniesiono w jego pobliżu budynek plebanii, który tą funkcję spełnia do dnia dzisiejszego. Zdjęcie na jednej z widokówek przedstawia też widok niewielkiej kamienicy, w której mieścił sklep Hubnera. Brzeźnica w swoich dziejach miała też kilka epizodów wojennych, jak choćby kilkukrotne spustoszenie wioski przez wojska szwedzkie podczas wojny trzydziestoletniej. Kolejną wojenną przygodą był roczny pobyt chorwackiego regimentu walczącego u boku cesarza. Działo się to podczas III wojny śląskiej. Także w czasie wojny prusko-austriackiej w 1866 roku zatrzymały się we wsi dwie kompanie piechoty i pruscy dragoni. Wkrótce po przybyciu następnych znalazło się tam blisko 1500 żołnierzy. Oprocz tego wioska znana była od XIX w. z tego, że odkryto niedaleko pokłady węgla brunatnego. Były one na tyle spore, że powstały tam dwie kopalnie tego surowca. Jedną otworzył hrabia Schlabrendorf, a drugą właściciel ziemski z Kamieńca niejaki Plathner, którego własnością był majątek Kohnheide. Co warto podkreślić majątek ten był dawnym folwarkiem rycerskim. W czasach obecnych nazywany „Kiełkowem”. Na terenie tego majątku zachował się piec do prażenia magnezytu z II połowy XIX w. (prażenie magnezytu polegało na wypalaniu go w piecach szybowych w temp. ok. 800 stopni, a następnie jego zmielenie). Miał i nadal ma szerokie zastosowanie w przemyśle: papierniczym, budowlanym, szklarskim, chemicznym, przy rafinacji cukru. fot.: em24.pl
zdjęcie 38 z 46