Pałacowe perełki powiatu ząbkowickiego

Pałac w Stolcu fot.: Jerzy Organiściak

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

Ziemia Ząbkowicka, podobnie jak cały Śląsk, jest nasycona pałacami, założeniami parkowymi i znajdującymi się przy nich folwarkami, będącymi świadectwem wielowiekowej kultury materialnej tej ziemi i jej dawnego bogactwa.

Nasze czasy, a szczególnie II poł. XX w. i pocz. XXI w. całkowicie zburzyły ten tworzony przez wieki "porządek". Liczą się inne wartości, inna "kultura", inny model życia. Na ząbkowickiej wsi, obok pięknych, willi, a także wielu jeszcze zaniedbanych obejść, które coraz mniej mają wspólnego z "gospodarowaniem na ziemi", można zauważyć jeszcze resztki tego "dawnego porządku" w postaci zrujnowanych w większości pałaców, zdziczałych ogrodów i parków oraz zaniedbanych, dawnych folwarków.

Szczególnie przykro się robi gdy odwiedzamy najpiękniejszą i najbogatszą niegdyś wieś na Ziemi Ząbkowickiej - Stolec. Na zdjęciu dawna oranżeria przypałacowa z belwederem (jeden z trzech tego typu obiektów na Śląsku) oraz park. Przykro nawet nie dlatego, że cały ten zespół pałacowo-parkowy, należący do 1945 r. do jednej ze znamienitszych w Prusach, rodziny Schlabrendorf 'ów i jej spadkobierców, wygląda dzisiaj jak wygląda, ale dlatego, że całość tego zespołu jest "totalnie" zaśmiecona i zarośnięta chaszczami, zabudowana byle jakimi komórkami, co źle świadczy o dzisiejszych mieszkańcach i gminie. Jeśli chcemy "otwierać się na turystów" i pokazywać im uroki Ziemi Ząbkowickiej, a Stolec jest jedną z ciekawszych i odwiedzanych wsi, to może się to skończyć ich szybką ucieczką. Zniechęcony turysta, tak jak niezadowolony klient, jest "gorszy" niż 10 zadowolonych - pamiętajmy o tym.

Podobnie wygląda sytuacja w innej, niegdyś pięknej wsi Służejów w Gminie Ziębice, gdzie wspomniana wyżej rodzina  miała kolejną swoją posiadłość. Jeśli już mówimy o tej rodzinie to warto wiedzieć, że Schlabrendorfowie byli bardzo silnie związani z  Ziemią Ząbkowicką. Od 1795 r., po likwidacji Księstwa Ziębickiego byli jego spadkobiercami i właścicielami  Ząbkowicko - Ziębickiego Mniejszego Państwa Stanowego, składającego się z "resztówek" po książętach ziębickich. Były to folwarki, ziemia i pałace m.in. w Opolnicy, Brzeźnicy, Grochowie, część Tarnowa, w Ząbkowicach zamek ząbkowicki i część ulicy Krzywej, Stolec, Służejów i jeszcze kilka innych.

W Służejowie, który jest pięknie położoną, cichą wsią, z dala od dróg i otaczającego nas zewsząd hałasu, "nadającą się" znakomicie na rozwijanie agroturystyki, wygląd założenia pałacowo-parkowego jest trochę lepszy, ale wszędzie wokół zaniedbanie i "śmietnisko"!!

A może być zupełnie inaczej, o czym świadczy wygląd podobnego pałacu w Stoszowicach, dawnej własności rodziny Strachwitzów, dzisiaj razem z folwarkiem i ziemią dzierżawionego przez jednego z mieszkańców naszego powiatu.

Jerzy Organiściak/ jorganisciak.pl