Wskrzesić tradycję. Święto Bardzkiego Piernika już w najbliższą niedzielę

zdjęcie ilustracyjne fot.: pixabay.com

Parada piernikowa, prelekcje historyków, inscenizacje z życia dawnych bardzian, jarmark, spektakl lalkowy, występy i pachnące pierniczki - to wszystko już 20 czerwca.

Tego dnia odbędzie się w Bardzie Święto Piernika. Dzień wcześniej od godz. 18 na rynku będzie miało miejsce Muzyczne Powitanie Lata. Wystąpią m.in. Przełomiacy, Zespół Bardziej, Orkiestra Świętego Mikołaja czy Teatr Ognia. Będzie to niejako zapowiedź niedzielnego wydarzenia, którego początek zaplanowano na godz. 13.

Czym jest piernik? Na pewno wszyscy wiedzą. Pieczony jest na różne okazje, tradycją są wypieki bożonarodzeniowe, a coraz popularniejsze stają się także pierniki ozdobne, które dzięki bogatym formom i zdobieniom stają się oryginalnym i smacznym prezentem na wszelakie okoliczności. Pierwotnie ciasto piernikowe było wielkim luksusem, ze względu na koszty importu przypraw korzennych i bakalii, często eksportowano je w głąb krajów macierzystych. W XVII wieku sprzedawano pierniki w aptekach jako skuteczny lek na wiele chorób. Był symbolem dobrobytu i wysokiego statusu społecznego. Dziś rozwija się wiele prywatnych inicjatyw wypieku i ozdabiania pierników, każdy oparty na autorskiej recepturze, niekiedy przekazywanej przez pokolenia i pilnie strzeżonej.

Co ma piernik do Barda – Miasta Cudów?

Od jakiegoś czasu połączenie miasteczka i tych tradycyjnych wypieków staje się coraz popularniejsze. Do miasta przybywają turyści, pytając, gdzie można kupić Bardzkie Pierniki, a wszystko to za sprawą pasjonatów historii Barda, którzy zagłębiając się w przeszłość miasteczka natrafili na ślad … pierników i piernikarni.

Początkowe wzmianki o piernikarstwie w Bardzie to rok 1464! Pierwszy dokument, o istnieniu którego wiedzą pasjonaci historii jest datowany na 1505 rok.To już ponad pół tysiąca lat tradycji. Produkcja pierników w Bardzie trwała do 1945 roku. To data graniczna, związana z zakończeniem II wojny światowej i późniejszym wysiedleniem ludności niemieckiej z tych ziem. Bardzkie pierniki były znane nie tylko w Bardzie. Miasteczko przez wiele lat było mocnym ośrodkiem pielgrzymkowym i żyło z ruchu pielgrzymkowego. Rocznie przewijało się tu 120–150 tys. pielgrzymów. Mieszkańcy wykonywali różne zawody, ale przybyszów trzeba było jakoś wykarmić. Pierniki sprawdzały się idealnie. Były pożywne i pyszne.

Pprawdziwy rozkwit piernikarstwa w Bardzie przypadana late 30. XX wieku. Ówczesnymi liderami w branży była rodzina Prause. Max Prause prowadził w Bardzie największy zakład piernikarski (istniejący od 1842 roku). Piernikarze z Barda eksportowali swoje produkty m. in. do Stanów Zjednoczonych oraz do Niemiec. Przed 1945 roku w niemieckim mieście Wartha (Bardo) działało siedem piekarni i sześciu piernikarzy. Aromatyczne ciastka były tak popularne, że sprzedawano je na ulicy z samochodu, takiego ówczesnego piernikowego foodtrucka.

Tradycja wypiekania pierników w mieście Wartha liczyła blisko 500 lat. Gdy jednak dawni niemieccy mieszkańcy wyjechali po 1945 r., została ona zapomniana. Polacy, którzy zasiedlili po wojnie Bardo, przynieśli swoje zwyczaje i tradycje. Pierniki przeszły do historii, wydawało się, że już na zawsze…

Po długich poszukiwaniach pasjonaci tradycji piernikowej dotarli do Johanny Prause, ostatniej, żyjącej córki Maxa Prause. Dostali od niej  tzw. Festschrift, czyli kilkustronicowy maszynopis wydany w 1942 roku z okazji 100-lecia działalności firmy rodziny Prause. Kobieta przekazała także oryginalną i strzeżoną przez dziesiątki lat recepturę. Do tej pory nie znał jej nikt oprócz członków rodziny Prause. Nawet ci, którzy na co dzień wypiekali smakowite ciastka nie byli wtajemniczeni w proporcje składników.

Święto Bardzkiego Piernika

Dzisiaj w Bardzie znów można poczuć zapach wypiekanych pierników, które stają się wizytówką miasteczka. I tak licząca ponad 500 lat tradycja, po 75-letniej przerwie, jest nadal kontynuowana, a to za sprawą organizowanej już 20 czerwca imprezy pn. „Święto Bardzkiego Piernika”, podczas której przeniesiemy się w czasie i weźmiemy udział w historycznej paradzie piernikowej, która przejdzie bardzkimi uliczkami. Uczestnicy odziani w stroje epokowe, przejdą z pl. Kasztelańskiego na czele z tradycyjnym domkiem ozdobionym prawdziwymi piernikami, do Rynku. Całość będzie przeplatana inscenizacjami z życia dawnych bardzian, oprawiona muzyką z epoki. Na trasie parady zobaczymy m.in. praczkę, która będzie wykonywać swoje domowe czynności, przekupy na targu, które będą gonić złodziejaszków pierników oraz dostojnych braci cystersów. Zwieńczeniem będzie impreza na bardzkim rynku połączona z jarmarkiem oraz prelekcjami historyków nt. tradycji wypiekania pierników w Polsce, a przede wszystkim na Dolnym Śląsku.

Wydarzenie pn. „Święto Bardzkiego Piernika” realizowane jest w ramach projektu pn. „Przez tradycję bliżej nam”, który jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanego z Programu Interreg V-A Republika Czeska – Polska 2014-2020 oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu Glacensis „Przekraczamy granice”.

Fundusz Mikroprojektów w Euroregionie Glacensis.

Gmina Bardo