Zabytkowe ambona i ołtarz główny odzyskują piękno

Zabytkowe ambona i ołtarz główny odzyskują piękno fot.: o. Mirosław Grakowicz / redemptor.pl

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

Wnętrze bardzkiej bazyliki mniejszej pięknieje z dnia na dzień. W ostatnim czasie odnowione zostały zabytkowe ambona oraz ołtarz główny.

Zazwyczaj koniec roku kalendarzowego związany jest z komisyjnymi odbiorami prac konserwatorskich prowadzonych w ramach dotacji ministerialnych i samorządowych. Tak też było ww bazylice bardzkiej. W listopadzie i grudniu 2018 roku zebrały się w niej dwie komisje pod kierunkiem kierownik wałbrzyskiego oddziału Wojewódzkiego Dolnośląskiego Konserwatora Zabytków. Dokonały one odbioru prac restauratorsko-konserwatorskich prowadzanych przy ambonie i ołtarzu głównym.

Przy barokowej, bogato zdobionej, bardzkiej ambonie, która jest drugim najstarszym elementem wyposażenia bazyliki, pochodzącym z 1698 roku, prace restauratorskie trwają od 2014 roku. Tegoroczny, czwarty etap tych prac okazał się najobszerniejszy z dotychczasowych. Stało się to, dzięki dotacji, którą parafia uzyskała od Wojewody Dolnośląskiego oraz Urzędu Marszałkowskiego we Wrocławiu. Dzięki temu zostały wykonane prace, które wraz z poprzednimi doprowadziły do odrestaurowania ambony w 95 proc. Już teraz zachwyca ona swym pięknem i ponownie wykorzystywana jest przez kaznodziejów.

Ciekawostką jest to, że we wnętrzu baldachimu ambony odnaleziono herb biskupów wrocławskich. W literaturze poświęconej bardzkiej ambonie mówiło się o jego istnieniu oraz o tym, że zaginął on w niewyjaśnionych okolicznościach. Można przypuszczać, że stało się to po roku 1810. We wnętrzu baldachimu znajdował się również krzyż patriarchalny (z trzema poprzecznymi belkami) będący elementem wyposażenia figurki Grzegorza Wielkiego – jednego z czterech doktorów Kościoła, których rzeźby zdobią baldachim bardzkiej ambony.

Główny ołtarz bazyliki bardzkiej odrestaurowywany jest od 2015 roku. W pierwszym etapie poddana została konserwacji tzw. zachowawczej figurka Najświętszej Maryi Panny – Strażniczki Wiary Świętej. Przy tej okazji zrobione zostały badania dendrologiczne oraz pomiaru wieku drewna metodą izotopową C14. Te ostanie przyniosły rewelacyjne wyniki, które potwierdziły, że drewno lipowe, z którego zrobiona jest figurka zostało ścięte w roku 1011 z granicą błędu pomiar wynoszącą plus, minus 26 lat. Bez popełnienia większej pomyłki możemy szacować, że bardzka figurka powstała na przełomie X i XI wieku. To zaś sprawia, że jest ona najstarszą, drewnianą figurką Matki Bożej jaką posiadamy w Polsce.

W ramach kolejnych etapów prac konserwatorsko-restauratorskich tj. II i III etapu została odrestaurowana dolna część bardzkiego ołtarza zwana też „tabernakulum”. Podczas tych prac okazało się, że pod częściową marmoryzacją elementów ołtarza znajdują się srebrzenia. Konserwator zabytków zdecydowała wraz z komisją, że zostaną one przywrócone. W ten sposób bardzki ołtarz odzyskał dawny blaski i teraz lśni on złotem i srebrem. O celowości podjęcia prac przy ołtarzu świadczy jeden drobny epizod. Podczas demontowania rzeźby kuli ziemskiej z krzyżem, która zwieńcza górną część ołtarza, gdy konserwator dotknął ją, to okazało się, że została mu ona w dłoniach. Ponieważ drewniany czop, którym była ona zamontowana do ołtarza został doszczętnie zniszczony przez drewnojady. Aż strach pomyśleć, co by się stało, gdyby spadał ona na dół.

Wszelkie prace, które zostały podjęte przy bardzkiej ambonie i ołtarzu głównym bazyliki mogły być prowadzone dzięki dotacjom, które parafia w Bardzie uzyskała od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojewody Dolnośląskiego, Urzędu Miasta i Gminy w Bardzie, Lasów Państwowych oraz prywatnych sponsorów i darczyńców. Łącznie w minionym trzechleciu na prace konserwatorskie w bazylice wydano prawie 700 tys. zł.

o. Mirosław Grakowicz / redemptor.pl