Znamy ranking najbogatszych samorządów. Jak wypadły nasze gminy i powiat?

zdjęcie ilustracyjne fot.: freepik

Publicyści Pisma Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” zbadały sytuację finansową samorządów u progu nowej kadencji. Gdzie są w rankingu nasze gminy i powiat?

Poprzedni rok był specyficzny, naznaczony inflacją, wzrostem kosztów w gospodarce, transferami finansowymi przyznawanymi w pewnym stopniu uznaniowo przez rząd PiS. Jak wpłynęło to na zamożność jednostek samorządu terytorialnego?

Zastosowana metoda obliczania wskaźnika użytego w rankingu jest identyczna jak w ubiegłych latach. Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. - Zastosowana metoda obliczania wskaźnika użytego w rankingu jest identyczna jak rok temu i w poprzednich latach. Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Wpływ wielkiej, jednorazowej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd wysoko w rankingu. Jest to awans incydentalny i niemający związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wydaje się więc, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu (zamożność). Trzeba tu jednak dodać ważne zastrzeżenie. Nie miejsce tu na prezentację szczegółowego uzasadnienia tej tezy, ale system finansowania polskich samorządów jest coraz bardziej rozchwiany, niestabilny i przez to trudny do interpretacji. I tak na przykład dotacje otrzymywane z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przynajmniej częściowo były księgowane jako dochody własne, co zniekształca do pewnego stopnia opisywany przed chwilą obraz, który chcieliśmy uzyska -  wyjaśnia Paweł Swianiewicz, profesor nauk ekonomicznych, kierownik Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.

Wpływające do budżetu dochody, podobnie jak w latach ubiegłych, zostały skorygowane na dwa sposoby.

Po pierwsze, odjęto składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą (regionalną w przypadku województw) – tak zwane janosikowe.

Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodano skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych – chodzi o to, aby porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach autonomicznych decyzji odnoszących się do polityki fiskalnej. Ta poprawka odnosi się wyłącznie do samorządów gminnych, bo powiaty i województwa nie podejmują żadnych decyzji odnoszących się do podatków. Skorygowane w ten sposób dochody podzielono przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej.

Wśród 267 miast powiatowych na 121 miejscu z zamożnością na osobę w wysokości 4251,80 zł znalazła się Gmina Ząbkowice Śląskie. W ubiegłym roku ząbkowicki samorząd uplasował się na 141 lokacie. Dla porównania liderem w tym zestawieniu niezmiennie są Polkowice z zamożnością na poziomie 9877,29 zł per capita.

Wśród gmin miejsko-wiejskich powiat ząbkowicki ma czterech swoich przedstawicieli. Dwoje z nich znalazło się w górnej części, dwie w dolnej. Na 646 gmin miejsko-wiejskich Gmina Bardo zajmuje 187 miejsce (w poprzednim roku 294) z zamożnością per capita za 2023 rok na poziomie 4644,13 zł. Kilka lokat niżej, na 196 pozycji (183) jest Gmina Złoty Stok. Jej zamożność na koniec 2023 roku w przeliczeniu na mieszkańca wyniosła 4619,75 zł. 402 miejsce (551) należy do Gminy Kamieniec Ząbkowicki z dochodami na osobę w wysokości 4215,83 zł, a na 427 miejscu (541) sklasyfikowana została Gmina Ziębice z zamożnością na poziomie 4167,00 zł. W tej klasyfikacji liderują Międzyzdroje z zamożnością per capita wynoszącą 16266,76 zł.

W najbardziej licznym zestawieniu gmin wiejskich (1498) samorządy powiatu ząbkowickiego znalazły się na dwóch różnych biegunach zestawienia. Zamożność Gminy Stoszowice per capita wyniosła w 2023 roku rekordowe 5112,49 zł, co daje samorządowi 181 lokatę (1077). Daleko w zestawieniu jest Gmina Ciepłowody. Jej zamożność w przeliczeniu na mieszkańca wyniosła 4155,00 zł, co daje 979 pozycję (807). W klasyfikacji niezmiennie od lat dominuje Kleszczów. Zamożność tamtejszego samorządu w przeliczeniu na mieszkańca to aż 30871,37 zł.

Powiat Ząbkowicki w zestawieniu samorządów powiatowych uplasował się na 34 miejscu (33) z zamożnością per capita wynoszącą 1469,54 zł. Liderem jest powiat człuchowski w województwie pomorskim (zamożność 2154,20 zł per capita). Stawkę 314 samorządów w tym rankingu zamyka niezmiennie powiat łomżyński (560,44 zł).

em24.pl