Wydatki inwestycyjne. Gdzie wydają najwięcej, a gdzie najmniej w przeliczeniu na mieszkańca?

zdjęcie ilustracyjne fot.: pixabay

Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” opublikowało ranking wydatków inwestycyjnych samorządów w latach 2017–2019. Sprawdzamy, jak wypadły nasze samorządy.

– Trudno o jednoznaczne określenie, jak bardzo udany dla inwestycji samorządowych był rok 2019. Nie udało się pobić rekordu z 2018 roku – łączna wielkość inwestycji była nieco mniejsza, ale nie było to też załamanie, jak w latach 2016–2017. Patrząc przez pryzmat rekordów i używając sportowej metaforyki, można powiedzieć, że był to rok medalowy, ale tylko na miarę brązu. Łączna wielkość inwestycji była bowiem nieco (ale tylko troszeczkę) niższa niż w 2018 i 2016 roku, jednak biorąc jednak pod uwagę, że dobiega końca, wyjątkowo szczodry dla Polski, siedmioletni budżet europejski, można być nieco zawiedzionym, że tego rekordu nie udało się pobić – mówią Julia Łakomska i Paweł Swaniewicz, autorzy zestawienia.

W jaki sposób przygotowano ranking?

–  Pod uwagę bierzemy całość wydatków majątkowych poniesionych w ciągu ostatnich trzech lat (w tym przypadku 2017–2019). Wskaźnik jest średnią wydatków inwestycyjnych z trzech lat w przeliczeniu na mieszkańca. W ten sposób chcemy uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza z mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, by potem okresowo spadać do znacznie niższego poziomu. Poza wydatkami zapisanymi w budżecie staramy się uwzględniać także wydatki ponoszone ze środków własnych przez spółki komunalne. W tym celu od kilkunastu lat rozsyłamy ankiety do miast na prawach powiatu (w pozostałych kategoriach dane pochodzą jedynie ze sprawozdań budżetowych) – wyjaśniają.

Powiat Ząbkowicki w rankingu 314 sklasyfikowanych powiatów z całego kraju zajął odległą 269 pozycję z kwotą 114,44 zł średnich wydatków inwestycyjnych „per capita” w latach 2017–2019. W latach poprzednich samorząd także klasyfikowany był w drugiej połowie trzeciej setki. Co ciekawe, niżej znalazło się aż dziewięć powiatów z terenu Dolnego Śląska, a konkretniej: dzierżoniowski, głogowski, złotoryjski, świdnicki, kamiennogorski, strzeliński, zgorzelecki, górowski i milicki.

Wśród miast powiatowych Ząbkowice Śląskie uplasowały się na 130 miejscu wśród 267 sklasyfikowanych. W latach 2017-2019 średnie wydatki inwestycyjne „na osobę” wyniosły tam 482,06 zł. W otwierających ranking Polkowicach była to kwota 2363,08 zł, a zamykających Sejnach 181,69 zł.

W rankingu gmin miejsko-wiejskich wśród 606 pozycji na wysokim 37 miejscu jest gmina Bardo. W poprzednim roku samorząd ten plasował się jedno oczko wyżej, a więc dobra pozycja z poprzedniego okresu została niemalże utrzymana. W latach 2017-2019 samorząd zrealizował szereg wielomilionowych inwestycji polegajacych m.in. na budowie ścieżek Singletrack Glacensis, uzbrojeniu terenów inwestycyjnych, przebudowie ul. Głównej, Kolejowej i Placu Wolności, przebudowie ul. Grunwaldzkiej oraz ul. Lipowej, realizacji programów związane z OZE, a także utworzeniu Punktu Obsługi Ruchu Turystycznego w Opolnicy. Średnie wydatki inwesytycyjne „per capita” za ten okres wyniosły tam dokładnie 1567,46 zł.

59 miejsce zajęła gmina Złoty Stok i w przypadku tego samorządu także jest to kolejny spory awans w rankingu, w dodatku drugi z rzędu. Przed rokiem gmina Złoty Stok plasowała się na początku drugiej setki rankingu, dziś jest to miejsce niemalże w środku pierwszej. We wcześniejszych latach samorząd regularnie znajdował się w czwartej i trzeciej setce. Średnie wydatki inwestycyjne „per capita” za ostatni okres wyniosły tam 1440,65 zł.

W zgoła odmiennym położeniu znajduje się natomiast gmina Ziębice. 567 miejsce ze średnimi wydatkami inwestycyjnymi 307.01 zł „na głowę” sklasyfikowało gminę Ziębice ponownie na przedostatnim miejscu wśród gmin miejsko-wiejskich Dolnego Śląska. Gorzej w rankingu jeśli chodzi o województwo dolnośląskie wypadła tylko gmina Przemków (303,99 zł).

Na 1547 gmin wiejskich na wysokiej 284 pozycji uplasowała się gmina Stoszowice, która względem ubiegłorocznego rankingu zanotowała awans o blisko 250 pozycji. Wydatki inwestycyjne „na osobę” wyniosły tam 1202,19 zł.

w górnej części zestawienia znalazła się także gmina Kamieniec Ząbkowicki. Tam średnie wydatki inwestycyjne w latach 2017-2019 oscylowały na poziomie 1036,79 zł „na osobę”, co spowodowało, że pozwoliło samorządowi znaleźć się na 450 miejscu w rakingu. Choć w ubiegłorocznej edycji rankingu kamieniecki samorząd zajął miejsce w końcu trzeciej dziesiątki i rok do roku zanotował spadek, to jednak na inwestycje wydatkował większą kwotę w przeliczeniu na osobę, niż w latach 2016-2018 (1015,88 zł). Postęp inwestycyjny w gminie Kamieniec Ząbkowicki w ostatnich latach jest jednak widoczny, a oprócz zmian widocznych gołym okiem, świadczyć mogą o tym różnice miejsc w rankingu, porównując wcześniejsze okresy, do dwóch ostatnich edycji.

1238 miejsce przypadło najmniejszej w powiecie gminie Ciepłowody. Kwota 508,29 zł to średnia wydatków inwestycyjnych na osobę w latach 2017–2019 w samorządzie zarządzanym przez Łukasza Białkowskiego i choć jest to lokata w drugiej części rankingu to wyższa, aniżeli przed rokiem (1420 miejsce, 285,55 zł „per capita”) i dwoma laty (1481 miejsce).

em24.pl