Wystawa drogi do niepodległej 1905-1918 fot.: GOKSiR w Stoszowicach
8 maja w budynku byłego kościoła ewangelickiego w Srebrnej Górze została udostępniona dla zwiedzających wystawa zrealizowana przez Muzeum Niepodległości w Warszawie.
Wystawa pn. „Drogi do Niepodległości 1905-1918” zaprezentowana została w ramach gminnych obchodów 100-lecia odzyskania Niepodległości. Ekspozycja dostępna będzie dla zwiedzających przez dwa tygodnie.
- Kolekcja pokazuje skomplikowany i trudny proces odrodzenia wolnej i niepodległej Polski. Wartością dodatkowa ekspozycji są unikalne zdjęcia i dokumenty – informuje Norbert Szandrowski, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury Sportu i Rekreacji w Stoszowicach.
Wystawa w dużym skrócie pokazuje najważniejsze wydarzenia poprzedzające nakreślenie nowych granic Polski:
- Rewolucja 1905-1907 r. na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego, równoległa do wydarzeń rewolucyjnych w Rosji, stanowiła połączenie walki o niepodległość z dążeniami do przemian społecznych. W rezultacie w czerwcu 1908 r. we Lwowie powstaje tajna organizacja, Związek Walki Czynnej.
- Wkroczenie I Kompanii Kadrowej 6 sierpnia 1914 r. na teren zaboru rosyjskiego stało się symbolicznym początkiem walki Polaków o odzyskanie niepodległości.
- W październiku 1914 r. z inicjatywy polskich ugrupowań prorosyjskich powstał w Warszawie Komitet Narodowy Polski.
- Obok Legionów, z inicjatywy Józefa Piłsudskiego powstała w Warszawie w sierpniu 1914 r. tajna, militarna Polska Organizacja Wojskowa.
- 15 sierpnia 1917 r. w Lozannie powstał nowy Komitet Narodowy Polski, wkrótce przeniesiony do Paryża. Złożony z polityków endeckich i Stronnictwa Polityki Realnej z Romanem Dmowskim na czele, został uznany przez państwa Ententy za oficjalnego reprezentanta Polski.
- Po powrocie z internowania do Warszawy Józefa Piłsudskiego 10 XI 1918 r. nastąpiło rozbrajanie Niemców w stolicy.
- 11 listopada Rada Regencyjna przekazała Piłsudskiemu dowództwo nad Polską Siłą Zbrojną. W trzy dni później zarówno Rada Regencyjna, jak i rząd premiera Ignacego Daszyńskiego przekazali mu pełnię władzy. 16 listopada nowy przywódca zawiadomił rządy innych państw o powstaniu państwa polskiego.
- Traktat pokojowy podpisany na konferencji w Wersalu 28 VI 1919 r. ustalał nowy porządek polityczny w powojennej Europie. Sygnowany ze strony polskiej przez Ignacego Jana Paderewskiego i Romana Dmowskiego oficjalnie potwierdzał istnienie niepodległego państwa polskiego na arenie międzynarodowej. Przyznawał Polsce Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie, zadecydował o utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska i rozwiązaniu problemu przynależności Górnego Śląska, Warmii i Mazur w drodze plebiscytów. Polskę czekała jeszcze długa walka o poszczególne granice, zakończona dopiero w 1921 r., po traktacie ryskim i III Powstaniu Śląskim. II Rzeczpospolita Polska stała się faktem.
mwinnik / em24.pl na podst. inf. GOKSiR w Stoszowicach