Obchody Święta Konstytucji 3 Maja

Czcigodni Kombatanci i Seniorzy,
Szanowni Goście Ząbkowic Śląskich,
Panie i Panowie,
Ząbkowiczanie,

Kolejne miesiące w polskim kalendarzu, a nawet godziny na naszych zegarkach, z roku na rok stają się coraz bardziej symboliczne. Od 2010 roku kwiecień będzie się zapisywał nie tylko wspomnieniem polskiej Golgoty na Wschodzie, której symbolem jest Katyń, nie tylko rocznicą dnia i godziny odejścia do wieczności Jana Pawła II, ale także datą i wciąż nieustaloną godziną tragicznej śmierci 96 Polek i Polaków na rosyjskiej ziemi.
Przyszliśmy na Plac Jana Pawła II w Ząbkowicach Śląskich, aby uczcić 219 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. W ostatnich tygodniach przychodziliśmy tutaj również z potrzeby serca. Przychodziliśmy tu przez kilkanaście kwietniowych dni, zapalaliśmy znicze, kładliśmy kwiaty, aby być razem wokół ofiar tragedii pod Smoleńskiem i ich bliskich. Flagi narodowe na masztach nie sięgały ich szczytów. Doświadczaliśmy w całej Polsce poczucia przynależności do państwa, którego elita znów zginęła na rosyjskiej ziemi.
Zakończyła się wprawdzie oficjalnie ogłoszona narodowa żałoba, ale nie mija  świadomość, iż dramatyczny los, jaki spotkał nasze siostry i naszych braci, jest wymownym znakiem czasu. A przecież tysiące Polek i Polaków, tylko na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat oddało życie na służbie dla Polski.
Jesteśmy wszyscy winni im wszystkim nie tylko pamięć. Jesteśmy im winni miłość do Ojczyzny! Niech ta miłość do Polski przyświeca nam codziennie – w tym, o czym myślimy, co mówimy, jak pracujemy i jak odnosimy się do siebie nawzajem.
Pod wpływem ogromu bólu, jaki wywołała katastrofa lotnicza pod Smoleńskiem, poczuliśmy potrzebę prawdy i wspólnoty. Nie staniemy się wspólnotą, jeśli będziemy sobie wzajemnie mówić nieprawdę! Jaką Polskę przekażemy następnym pokoleniom, jeśli nie powiemy prawdy naszym dzieciom i wnukom w rodzinach, uczniom w szkołach, widzom w mediach, słuchaczom na różnych wiecach?
W niewygłoszonym przemówieniu, przygotowanym na 10 kwietnia 2010 roku, śp. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński napisał: >> (…) Nie da się budować trwałych relacji na kłamstwie. Kłamstwo dzieli ludzi i narody. Przynosi nienawiść i złość. Dlatego potrzeba nam prawdy. (…) <<

Szanowni Państwo,

Polska to nasze wspólne miejsce na ziemi, dzięki temu jesteśmy narodem. Biel i czerwień, orzeł w koronie oraz Mazurek Dąbrowskiego to symbole naszego kraju. Wciąż widzimy dumną biało-czerwoną szachownicę prezydenckiego samolotu wbitą w ziemię. Nie przestajemy widzieć biało-czerwonej flagi z orłem w koronie znad prezydenckiego fotela w samolocie. Nadal widzimy wieniec, jaki Pan Prezydent wiózł z Polski do Katynia. Te symbole Polski, to oznaki naszej narodowej dumy i pamięci przetrwały straszną katastrofę, a nie przetrwali jej ludzie. Symbole są to, aby przetrwać pokolenia i łączyć je.
Rzeczpospolita Polska to nasze państwo, które chcemy budować na prawdzie. Niech Polska będzie zawsze bezpieczna w naszych sercach i umysłach. Niech Polska będzie naszą miłością. 

Przemówienie Burmistrza Ząbkowic Śląskich Krzysztofa Kotowicza wygłoszone podczas uroczystego Apelu z okazji Święta Konstytucji 3 Maja. Ząbkowice Śląskie, plac Jana Pawła II, 03.05.2010. 

Uchwalona w 1791 roku Konstytucja 3 Maja jest drugą na świecie - po amerykańskiej i pierwszą w Europie ustawą regulującą organizację władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli. Jej projekt przygotowali, podczas tajnych narad, król Stanisław August Poniatowski, jego lektor ksiądz Scipione Piattoli, Ignacy Potocki, ksiądz Hugo Kołłątaj i marszałek sejmowy Stanisław Małachowski.. Konstytucja została przyjęta z wielkim entuzjazmem przez cały naród. Przenikał tę „Ustawę Rządową” duch szlachetności i sprawiedliwości, nadawała ona Polsce najlepszą formę rządu, o jakiej ówcześnie można było myśleć. Rządy europejskie wyrażały wielkie zadowolenie z powodu dokonanego w Polsce dzieła. Uchwalona 3 maja 1791 przez Sejm Czteroletni ustawa rządowa, znana jako Konstytucja 3 Maja, miała naprawić szkody po pierwszym rozbiorze Polski.

Wprowadzała podział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sadowniczą, znosiła liberum veto, konfederację i wolną elekcję. Umocniła władzę centralną, ograniczając równocześnie wpływy magnaterii.

Próba wprowadzenia Konstytucji w życie została przekreślona już w połowie 1792 roku. Przyczyniła się do tego konfederacja targowicka i wkroczenie wojsk rosyjskich w granice Rzeczypospolitej.

Dwudziesty raz obchodzimy w III Rzeczypospolitej święto 3 maja, święto radosnej dumy. W 1981 roku polska Solidarność upomniała się o święto 3 maja jako o święto ogólnonarodowe.

„Czerpiemy z tych samych celów, które przyświecały Konstytucji 3 Maja, bo duch tej konstytucji był przepojony umiłowaniem wolności i marzeniem o nowoczesnym państwie, marzeniem, by nadrobić stracony czas". Każdy naród potrzebuje „mocno bijących źródeł dumny narodowej”. Konstytucja 3 maja mimo, że nie uchroniła Polski od rozbioru, to na zawsze pozostała symbolem polskiej myśli demokratycznej i patriotyzmu.