Studnia Miejska

Studnia Miejska fot.: Jerzy Organiściak

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

Jednym z najważniejszych miejsc w dawnych, średniowiecznych miastach były studnie miejskie... Znajdowały się zazwyczaj na placu rynkowym lub innym centralnym miejscu miasta.

Studni zwykle było kilka w zależności od wielkości miasta, ale jedna, znajdująca się obok ratusza na rynku była szczególnie chroniona i pilnowana, bo była jedynym, pewnym źródłem czystej wody. Podobnie było w Ząbkowicach, czyli dawnym Frankensteinie, gdzie główna studnia znajdowała się na rynku przed ratuszem. Studnia ta w postaci pionowego słupa widoczna jest po prawej stronie przed ratuszem, z tyłu obiekt w kształcie budynku to waga miejska. Pierwsze wzmianki o studni na rynku pochodzą z I poł. XVI w. Studnia pokazana jest po raz pierwszy na tle renesansowego ratusza z lat. 30. XVI w., narysowanego przez Adalberta Woelfela. Oprócz studni, z której czerpano wodę do celów spożywczych, wodę do celów gospodarczych pobierano z dostępnych sadzawek, które znajdowały się przed bramami miejskimi oraz przed zamkiem. Studnia pojawia się również na medalu, wybitym w 1859 r. w związku ze zbieraniem funduszy na odbudowę miasta po wielkim pożarze z 1858 r.

Studnię tę mamy również po zbudowaniu nowego, neogotyckiego ratusza, pokazaną na widokówkach z lat 30. XX w.

Podczas remontu rynku w 1997 r. odkryto wyżej pokazywaną studnię.

Studnia wedle badań kolegi Krzysztofa Taracha, który udostępnił mi powyższe zdjęcia, ma 18 m głębokości, średnicę 2 m, jest wymurowana do 2 m cegłą, potem jest kamienna. Na dnie znajduje się jeszcze lustro wody, natomiast podczas prac rewaloryzacyjnych została przykryta grubą płytą z blachy i dzisiaj jest niewidoczna. Sadzę, że warto by było ją odkryć, podmurować, dodać kołowrót i przekryć daszkiem, tak jak to wygląda na rynku w Tarnowskich Górach, gdzie studnia miejska jest ważnym obiektem w krajobrazie miasta. Sądzę również, że należałoby w przyszłości pomyśleć o zaprojektowaniu i postawieniu nowej fontanny pod ratuszem, bo dzisiejsza jest wyjątkowo brzydka.

I pomyśleć, że przez "takie brzydactwo" rozebrano piekny, modernistyczny budynek tzw. "okrąglaka", który był obok Krzywej Wieży symbolem miasta...

Jerzy Organiściak