Dolny Śląsk nie zwalnia tempa. Rekordowy budżet województwa na 2024 rok. Jakie inwestycje u nas?

Jesteśmy jednym z najdynamiczniej rozwijających się regionów nie tylko w Polsce, ale i w Europie – mówi marszałek Cezary Przybylski fot.: UMWD

Blisko 3 miliardy zł – to wysokość rekordowego budżetu Dolnego Śląska na rok 2024. Dla mieszkańców regionu oznacza to wiele nowych inwestycji i dalszy rozwój regionu.

Co zrealizują m.in. w naszym powiecie?

Rewitalizacja linii kolejowej nr 318 na odcinku Srebrna Góra- Bielawa Zachodnia - środki z budżetu województwa: 10 806 594 zł, środki z innych źródeł: 1 065 313 zł

Projekt polegać będzie na kompleksowej wymianie nawierzchni wraz z zabudową urządzeń samoczynnej sygnalizacji przejazdowej oraz odtworzeniu urządzeń sterowania ruchem kolejowym. W 2024 roku zaplanowano prace przygotowawcze obejmujące m.in. wycinkę drzew i krzewów, demontaż podkładów, szyn oraz złącz torowych, ścięcie wierzchniej warstwy tłucznia na całej długości szlaku, uporządkowanie terenu wraz z wyrównaniem powierzchni. Łączna długość zrewitalizowanej linii kolejowej w ramach ww. zadania wyniesie 15,92 km.

Projekt planowany do realizacji ze środków Funduszy Europejskich dla Dolnego Śląska 2021-2027.

Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 382 od m. Świdnica do m. Paczków odcinkami - środki z budżetu województwa: 13 344 481 zł, środki z innych źródeł: 27 819 707 zł

W ramach zadania planowana jest modernizacja drogi wojewódzkiej nr 382 w formule „zaprojektuj i wybuduj" pomiędzy miejscowościami Świdnica i Paczków. Celem zadania jest dostosowanie drogi wojewódzkiej nr 382 (przebiegającej na tym odcinku przez gminę Kamieniec Ząbkowicki oraz gminę Ząbkowice Śląskie) do wymagań technicznych i użytkowych właściwych dla dróg klasy G, wzmocnienie konstrukcji jezdni oraz poszerzenie istniejącej drogi. Zakłada się również wykonanie geometrii drogi w zakresie łuków poziomych oraz poprawę istniejącej infrastruktury drogowej związanej z odwodnieniem pasa drogowego, oznakowaniem poziomym i pionowym wraz z elementami bezpieczeństwa drogowego. Łączna długość odcinków przewidzianych do przebudowy wynosi 25,53 km. W 2024 roku środki zaplanowano głównie na wykonanie dokumentacji projektowej oraz kontynuację robót na odcinkach posiadających czynne zgłoszenie robót.

Na realizację powyższego zadania Województwo otrzymało Promesę z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program lnwestycji strategicznych - edycja 2 na kwotę 64.600.000 zł. Ponadto projekt planowany do realizacji ze środków Funduszy Europejskich dla Dolnego Śląska 2021-2027.

Dolnośląska Cyklostrada - rozwój dróg rowerowych na terenie Dolnego Śląska: - etap II - środki z budżetu województwa: 600 000 zł, środki z innych źródeł: 1 400 000 zł

Dolnośląska Cyklostrada to koncepcja systemu głównych dróg rowerowych w regionie. Projekt zakłada m.in. poprawę rowerowej dostępności transportowej całego regionu, koordynację i zarządzanie projektem z poziomu Samorządu Województwa. Główne trasy rowerowe mają w zamierzeniu spełniać standardy, które pozwolą, aby sieć była wygodna, bezpieczna oraz dostępna dla wszystkich rowerzystów. Cyklostradę będą stanowić wydzielone drogi rowerowe i publiczne o niskim natężeniu ruchu. W 2024 roku planowane jest opracowanie programów funkcjonalno-użytkowych związanych z realizacją Dolnośląskiej Cyklostrady na terenach będących własnością lub w zarządzie DSDiK. W pierwszej kolejności zaplanowano realizację zadania po liniach kolejowych Henryków-Ciepłowody oraz Boguszów Gorce-Wałbrzych Szczawienko.

Ponadto 106.757 zł to wydatki majątkowe Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego (UMWD) przeznaczone na pomoc finansową dla Gminy Kamieniec Ząbkowicki na zabezpieczenie skarpy przed osuwiskiem gruntu w Byczeniu.

UMWD chce także realizować projekt pn. Szansa dla wszystkich - program podniesienia wyników maturalnych uczniów dolnośląskich szkół. Celem projektu jest podniesienie wyników maturalnych uczniów szkół zawodowych w zakresie dwóch przedmiotów obowiązkowych, tj. języka polskiego oraz matematyki. Projekt realizowany będzie przez samorząd województwa w partnerstwie z powiatami, tj': średzkim, polkowickim, lwóweckim, jaworskim, kamiennogórskim, wołowskim, lubańskim, oławskim, oleśnickim, dzierżoniowskim oraz ząbkowickim. W l połowie 2024 roku prowadzone będą przez lidera oraz partnerów działania promocyjne oraz rekrutacyjne. Realizacja zaplanowanych działań merytorycznych, tj. zajęcia wyrównawcze, zajęcia dla nauczycieli, odbędzie się w latach szkolnych 2024/25 oraz 2025/26. Kwota przeznaczona w projekcie budżetu na 2024 rok na ten cel wynosi 3.375 mln zł.

Projekt planowany do realizacji w ramach Funduszy Europejskich dla Dolnego Śląska 2021-2027.

Najwięcej pieniędzy samorząd województwa przeznaczy na transport, ochronę zdrowia, rolnictwo i ochronę środowiska, a także kulturę, edukację i integrację społeczną.

- Mija 10 lat odkąd objąłem funkcję marszałka. W tym czasie zadłużenie województwa w zakresie kredytów i pożyczek zmniejszyliśmy o 750 mln zł. Jednocześnie w tym czasie zrealizowaliśmy wiele ważnych inwestycji i jesteśmy jednym z najdynamiczniej rozwijających się regionów nie tylko w Polsce, ale i w Europie – mówi marszałek Cezary Przybylski. – Na przyszły rok przygotowaliśmy budżet wyjątkowy i rekordowy, który sięga niemal 3 miliardów złotych. Pieniądze te przeznaczymy głównie na transport, ochronę zdrowia, kulturę oraz ważne dla mieszkańców regionu inwestycje, które poprawią jakość ich życia – dodaje Cezary Przybylski.

Samorząd będzie miał w przyszłym roku do dyspozycji ponad niemal 3 miliardy złotych. Oznacza to, że planowane wpływy województwa zwiększą się w porównaniu do tegorocznych o 707 milionów złotych. Zwiększą się również wydatki majątkowe – czyli te przeznaczone na inwestycje. Wzrosną one o 391 milionów złotych i sięgną kwoty 1,33 miliarda złotych ustanawiając rekordowy poziom wydatków majątkowych w historii województwa od 1999 roku. Samorząd nie planuje zaciągania na przyszły rok kredytu.

Nasz region wkroczył także w fazę realizacji nowych funduszy europejskich. Z tego względu wzrósł wkład własny Województwa do projektów ubiegających się o dofinansowanie ze środków perspektywy finansowej na lata 2021-2027. Wynosi on aktualnie 1,4 miliarda złotych, jest to kwota wyższa o 1,06 miliarda złotych w porównaniu z perspektywą finansową na lata 2014-2020.

Dodatkowo, dzięki staraniom Zarządu Województwa Dolnośląskiego region pozyskał ponad 1,2 miliarda złotych z funduszy i programów rządowych na realizacje inwestycji w latach 2021-2028. Złożyły się na nie 800 milionów złotych z Programu Kolej +, 202 miliony złotych z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg, 181 milionów złotych z Rządowego Funduszu POLSKI ŁAD – Program Inwestycji oraz 21 milionów złotych w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków.

Na koniec bieżącego roku zadłużenie Województwa sięgnie 96 milionów złotych i planuje się jego zredukowanie do końca przyszłego roku do 82 milionów złotych. W ostatnich latach Województwo podejmowało intensywne działania, których efektem była możliwość wcześniejszej spłaty zadłużenia w celu przygotowania się do absorpcji środków w perspektywie finansowej na lata 2021-2027. Prognozuje się, że w latach 2025 – 2027 zadłużenie Województwa z tytułu kredytów wzrośnie o 610 mln zł.

- Po raz pierwszy wpływy do naszego budżetu przekroczą 3 miliardy złotych. To rekordowy poziom dochodów w dotychczasowej historii samorządu województwa. Jest to budżet proinwestycyjny, który umożliwi przeprowadzenie szeregu inicjatyw zwiększających w efekcie poziom PKB w regionie. Dzięki staraniom zarządu województwa pozyskaliśmy szereg dodatkowych źródeł finansowania nie tylko z budżetu państwa, ale także funduszy i dotacji rządowych – dodaje Elżbieta Berezowska, skarbnik Województwa Dolnośląskiego.

Transport

Na projekty drogowe i kolejowe zarząd województwa chce przeznaczyć ponad 1 mld 414 mln złotych. To o 297 mln zł więcej niż w tegorocznym budżecie. Najważniejsze zadania to przede wszystkim rewitalizacja linii kolejowych – ambitny i niespotykany w skali kraju, wieloletni projekt, w ramach którego przeprowadzone zostaną:

Rewitalizacja linii kolejowej nr 310 na odcinku Kobierzyce – Łagiewniki Dzierżoniowskie - Piława Górna; Rewitalizacja linii kolejowej nr 340 i 308 na odcinku Jelenia Góra – Karpacz; Rewitalizacja linii kolejowej nr 345 i 308 na odcinku Mysłakowice - Kowary - Kamienna Góra; Rewitalizacja linii kolejowej nr 318 na odcinku Srebrna Góra- Bielawa Zachodnia; Rewitalizacja linii kolejowej nr 372 na odcinku Bojanowo - Góra Śląska wraz z elektryfikacją; Rewitalizacja linii kolejowej nr 322 na odcinku Kłodzko Nowe - Stronie Śląskie;

Zmodernizowane zostaną także drogi wojewódzkie, a przeznaczone na ten cel środki pozwolą m.in.: kontynuować budowę Wschodniej Obwodnicy Wrocławia, przebudować drogę wojewódzką nr 323 pomiędzy drogami S5 i S3 wraz z obwodnicą Góry. W ramach realizacji Trasy Sudeckiej kontynuowana będzie budowa kolejnego etapu obwodnicy Dzierżoniowa w ciągu drogi wojewódzkiej nr 382.

– Jak co roku najwięcej pieniędzy z budżetu przeznaczamy na transport. W 2024 roku będzie to aż 1,4 miliarda złotych. Zarówno drogowe, jak i kolejowe inwestycje są nie tylko czasochłonne, ale wymagają też dużych nakładów finansowych. W nowym roku czeka nas wiele ważnych realizacji, między innymi wyczekiwany przez mieszkańców pociąg do Karpacza. Będziemy kontynuować między innymi budowę Wschodniej Obwodnicy Wrocławia czy obwodnicy Dzierżoniowa – wymienia Tymoteusz Myrda, Członek Zarządu Województwa Dolnośląskiego. – Nie zabraknie także ważnych inwestycji w infrastrukturę sportową, na co wydamy prawie 15 mln złotych. Dodatkowo 12,2 mln złotych przeznaczymy na wsparcie szkolenia sportowego, rozwoju karier sportowych, upowszechnianie i popularyzację sportu – dodaje.

Ochrona zdrowia

Na ochronę zdrowia w 2024 roku przeznaczone zostanie niemal 376 mln zł. To ponad 70 mln zł więcej niż w roku bieżącym. Są to środki dedykowane dla szpitali i jednostek, których organem założycielskim jest Samorząd Województwa Dolnośląskiego. Pozwolą one przeprowadzić wiele projektów poprawiających m.in. jakość usług świadczonych w zakresie ginekologii, położnictwa, leczenia psychiatrycznego oraz rekordową liczbę programów profilaktycznych.

Dodatkowo przeprowadzone zostaną ważne inwestycje infrastrukturalne w obszarze zdrowia takie jak m.in. budowa szpitala onkologicznego we Wrocławiu (72 mln zł), inwestycje w Szpitalu Specjalistycznym im. T. Maciniaka (6,5 mln zł), Wojewódzkim Centrum Szpitalnym Kotliny Jeleniogórskiej (6,2 mln zł) i Specjalistycznym Szpitalu im. Dr Sokołowskiego w Wałbrzychu (4,4 mln zł).

Dodatkowo na staże podyplomowe dla lekarzy i dentystów przeznaczono 126 mln zł, a na realizację programu stypendialnego dla kadry medycznej 730 tys zł.

- Rekordowe środki zaplanowane na ochronę zdrowia w 2024 r. to ponad 376 milionów złotych. Przede wszystkim będziemy wspierać inwestycje poprawiające infrastrukturę i jakość opieki medycznej w szpitalach marszałkowskich na Dolnym Śląsku w równomierny sposób. Wszystkie nasze wojewódzkie szpitale, które są filarami ochrony zdrowia w subregionach, mogą liczyć na wsparcie. Środki te planujemy przeznaczyć na wiele inwestycji takich jak np: budowa nowego szpitala onkologicznego oraz na rozwój opieki ginekologiczno-położniczej w Jeleniej Górze, ale również będziemy realizować liczne programy profilaktyczne – wyjaśnia wicemarszałek Marcin Krzyżanowski.

Rozwój Regionalny

W przyszłym roku na wsparcie rozwoju regionalnego przeznaczono kwotę ponad 152 mln zł. Najważniejsze zadania to m.in. wspieranie rozwoju gospodarczego i rozwoju przedsiębiorczości, a także zarzadzanie rozwojem regionalnym.

Samorząd województwa planuje także kontynuować projekt Going Global, czyli dolnośląską dyplomację gospodarczą, dzięki której przy wsparciu samorządu województwa przedsiębiorcy z naszego regionu będą mieli okazję uczestniczyć w wielu międzynarodowych wydarzeniach targowych oraz nawiązywać kontakty handlowe i zdobywać nowe rynki zbytu dla swoich produktów. Projekt umożliwia dolnośląskim przedsiębiorcom zaistnienie na europejskich i światowych rynkach.

W ramach Dolnośląskiego Funduszu Pomocy Rozwojowej 5 mln złotych umożliwi realizację projektów z zakresu poprawy bezpieczeństwa w mniejszych miejscowościach. Powstaną dzięki niemu m.in. chodniki, zatoczki autobusowe czy oświetlenie przy drogach.

- Przyszłoroczny budżet stanowi gwarancję utrzymania dynamicznego tempa rozwoju poprzez szereg istotnych inwestycji i wsparcia dla społeczności lokalnej. Warto dodać, że planowane inwestycje realizowane będą bez zaciągania kredytów czy nadmiernych zobowiązań - prowadzimy odpowiedzialną politykę finansową. Nasz region to nie tylko lider rozwoju gospodarczego, ale także przykład przedsiębiorczości i pracowitości – mówi wicemarszałek Grzegorz Macko.

Kultura i turystyka

W przyszłym roku wydatki na kulturę w regionie sięgną 195 mln zł. Na tę kwotę złożą się m.in. bieżąca działalność instytucji kultury (115,5 mln zł), konkursy dla NGO (3,8 mln zł), wkłady własne (1,3 mln zł), stypendia artystyczne dla twórców (500 tys zł), Nagrody Marszałka za wybitne osiągnięcia w dziecinie kultury (150 tys zł). Na ochronę dolnośląskich zabytków przeznaczone zostanie 10 mln zł.

- Kultura zawsze cierpiała na niedobory finansowe, ale teraz z dumą mogę powiedzieć, że udało się poprawić sytuację. Zwiększyliśmy środki dla organizacji pozarządowych i wprowadziliśmy zadania wieloletnie. Pula pieniężna na ten cel wyniesie aż 3,8 mln złotych, a jeszcze trzy lata temu było to zaledwie 700 tysięcy. Odkąd jestem w zarządzie województwa znacząco zwiększyliśmy środki na stypendia kulturalne (o 400%) i Nagrody Marszałka w dziedzinie kultury (o 200%). W przyszłym roku ponad 7,7 mln przeznaczymy na wyrównanie płac i podwyżki dla pracowników instytucji kultury. O 45% zwiększyliśmy też dotację na bieżącą działalność instytucji w porównaniu do poprzedniego roku. W 2024 r. wprowadzamy również fundusz remontowy na pokrycie kosztów drobnych napraw w instytucjach – mówi Krzysztof Maj, Członek Zarządu Województwa Dolnośląskiego.

Na turystykę w regionie przeznaczono 5,8 miliona złotych. Najważniejsze zadania to przede wszystkim upowszechnianie i promocja walorów turystycznych (2,1 mln zł), Dolnośląski Fundusz Odrzański, dzięki któremu powstaje infrastruktura turystyczna przy rzece (2mln zł), składka przekazywana Dolnośląskiej Organizacji Turystycznej (1,3mln zł) oraz środki przekazywane na zadania związane ze zwiększeniem konkurencyjności dolnośląskiej oferty turystycznej (400 tys zł).

– W obszarze turystyki na upowszechnianie przeznaczymy 2,1 mln zł (to o ponad milion złotych więcej niż w roku ubiegłym). W dalszym ciągu będziemy wzmacniać rolę przewodników i kontynuować realizację bardzo dobrze przyjętego Dolnośląskiego Funduszu Odrzańskiego – dodaje Krzysztof Maj.

UMWD / em24.pl