Twierdza Srebrna Góra trafi na listę UNESCO? Podpisano list intencyjny o współpracy [foto] [video]

Twierdza Srebrna Góra ma szansę zostać wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO fot.: em24.pl

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozytywnie zaopiniowało kandydaturę Twierdzy Srebrna Góra o wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

To duży krok w kierunku tego, aby Twierdza Srebrna Góra znalazła się na prestiżowej liście wśród najważniejszych obiektów na świecie.

- W 2004 roku Twierdza Srebrna Góra otrzymała tytuł Pomnika Historii. Wówczas było to tylko 25 obiektów w Polsce. W tym momencie jest ich około 150, które posiadają ten tytuł. Im więcej takich tytułów, tym mniejsza elitarność, dlatego my idziemy krok dalej i chcemy pokazać światu i udowodnić, że unikatowość Twierdzy, sam proces budowy, system zarządzania i planowane oraz przeprowadzane inwestycje powodują, że mamy argumenty do tego by starać się o wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO - mówiła Emilia Pawnuk, prezes spółki Twierdza Srebrna Góra, witając tym samym gości, którzy pojawili się na uroczystym podpisaniu listu intencyjnego.

Byli to: Cezary Przybylski - marszałek Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, Paweł Gancarz - wójt gminy Stoszowice, Antoni Bańdura - nadleśniczy Nadleśnictwa Bardo Śląskie, Krzysztof Maj - członek zarządu UMWD, Katarzyna Ruszkowska - przewodnicząca Rady Nadzorczej Twierdzy Srebrna Góra i skarbnik gminy Stoszowice, a także Grzegorz Basiński - kierownik ds. remontowo-konserwatorskich obiektu. 

Celem konferencji było podpisanie listu intencyjnego, który jest dowodem na to, że wszyscy interesariusze zarówno ci wewnętrzni, jak Gmina Stoszowice i zarząd spółki Twierdza Srebrna Góra, a także instytucje, które współuczestniczą i decydują po części, o tym co dzieje się na całej powierzchni Twierdzy (Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Nadleśnictwo Bardo Śląskie, Dolnośląska Służba Dróg i Kolei) deklarują współprace i popierają działanie związane z wpisaniem  Pomnika Historii - Twierdzy Srebrna Góra na listę UNESCO.

Prezes Twierdzy porównała srebrnogórski obiekt do statku, który aby odkrywać nowe i płynąć w nieznane musi posiadać zgrany zespół, a takim niewątpliwie jest kadra kierownicza i załoga obiektu, wspierana przez stoszowicki urząd gminy z wójtem Pawłem Gancarzem na czele określonym mianem kapitana statku, urząd marszałkowski, Nadleśnictwo Bardo Śląskie czy DSDiK.

- To dla nas moment historyczny. O tą pozytywną rekomendację ministerstwa staraliśmy się od dwóch lat. Proces związany z samym wystąpieniem do ministerstwa o to, abyśmy mogli być kandydatem na kandydata był poprzedzony wieloletnim procesem inwestycyjnym, organizacyjnym oraz dbałością nad zabytkiem. Nie byłoby to możliwe bez rady konsultacyjno-konserwatorskiej i przewodniczącego tej rady prof. Piotra Molskiego, który dziś z przyczyn obiektywnych nie mógł być obecny. To on niejako kierował nas w tym początkowym etapie tego procesu. Nie byłoby to możliwe bez niesamowitej załogi zarządu Twierdzy Srebrna Góra sp z. o.o, bez przewodniczącej rady nadzorczej Katarzyny Ruszkowskiej oraz bez sprzyjających instytucji. Wszystko, co dzieje się na Twierdzy nie byłoby możliwe bez zaangażowania urzędu marszałkowskiego [...]. To, co aktualnie dzieje się na obiekcie, ten duży poligon inwestycyjny o wartości 50 mln zł, to też jeden z elementów, dzięki któremu możemy starać się o ten zaszczytny tytuł [...] - mówił wójt Paweł Gancarz.

Swoją współpracę z Twierdzą Srebrna Góra deklarowali też pozostali zaproszeni goście zabierający głos. Marszałek Cezary Przybylski gratulował ogromnej determinacji zarządowi spółki, jak i włodarzowi gminy, wyrażając jednocześnie uznanie dla liczby turystów, która każdego dnia odwiedza twierdzę. - Srebrna Góra została odpowiednio rozreklamowana, a to ogromna zasługa pani prezes, wójta, ale i nasza, bo staramy się w różnego rodzaju publikatorach ten obiekt promować - zauważał marszałeki, dodając jednocześnie, że UMWD planuje odtworzenie linii kolejowej i uruchomienia połączenia kolejowego ze Srebrną Górą, co ułatwi turystom dotarcie bezpośrednio do miejscowości z tak wspaniałym obiektem.

Konferencja z okazji podpisania listu intencyjnego o wpisanie Twierdzy Srebrna Góra na listę Unesco:

Treść podpisanego porozumienia:

Z ogromną przyjemnością przyjęliśmy informację związaną z pozytywną rekomendacją zespołu eksperckiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 15 maja 2023 r. dla wpisu kandydatury Twierdzy Srebrna Góra na polską Listę Informacyjną UNESCO.

Pozytywne rozpatrzenie dalszej procedury związanej z wpisem pozwoli na rzetelną realizację działań z dobrem, jakim jest skarb i dziedzictwo historyczne Pomnika Historii – Twierdzy Srebrna Góra.

Lista dziedzictwa światowego UNESCO obejmuje obiekty dziedzictwa kulturowego i naturalnego na całym świecie, które podlegają wspólnej ochronie. Lista służy prezentacji, w zrównoważonym stopniu dla wszystkich kultur najważniejszych świadectw kultury oraz odzwierciedleniu różnorodności dziedzictwa kulturowego i bogactwa dziedzictwa naturalnego na wszystkich kontynentach. Tytuł dziedzictwa światowego UNESCO to największe wyróżnienie, jakie obiekt kultury może otrzymać. Jako gospodarze i interesariusze Twierdzy Srebrna Góra popieramy i podejmujemy współpracę na rzecz seryjnego wpisu transgranicznego twierdz górskich na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Tytuł nominacji: NOWOŻYTNE TWIERDZE GÓRSKIE - JAKO ZACHOWANE PRZYKŁADY FORMOWANIA KRAJOBRAZU DLA POTRZEB MILITARNYCH OBIEKTÓW INŻYNIERYJNYCH.

Uważamy, że zachowane do dzisiaj nowożytne twierdze górskie tworzą wyjątkowy zasób dziedzictwa kulturowego w skali ponadeuropejskiej o wyjątkowej uniwersalnej wartości. Wznoszone były w ekstremalnych warunkach olbrzymim wysiłkiem ludzkim, organizacyjnym i finansowym. Trudne warunki fizjograficzne narzucały opracowywanie indywidualnych rozwiązań techniczno-budowlanych. Ani w okresach wcześniejszych, ani później - państwa, a głównie ówczesne mocarstwa nie podejmowały na tak znaczną skalę przekształceń krajobrazu górskiego poprzez modelowanie szczytów i stoków górskich w dostosowaniu do potrzeb strategicznych - utrzymania i ochrony granic.

W okresach wcześniejszych generalną zasadą było budowanie umocnień na wzniesieniach, czego najlepszym przykładem są położone malowniczo górskie zamki. Nowożytne fortyfikacje górskie nie były położone na górze, one tę górę przekształciły do nowej formy, celowo i starannie zaprojektowanej przez projektantów/ inżynierów często pochodzących z różnych stron świata.

Niwelowanie szczytów górskich, formowanie zboczy zgodnie z zasadami kolejnych szkół fortyfikacyjnych, drążenie kilkudziesięciometrowych studni, budowanie odpornych na mróz systemów odwadniających było możliwe w następstwie zmian światopoglądowych i cywilizacyjnych zapoczątkowanych w epoce odrodzenia. Prowadzone na niespotykaną ówcześnie skalę zmiany krajobrazu górskiego są symbolem kartezjańskiego dążenia do opanowania sił przyrody. Olbrzymi wysiłek nie byłby możliwy bez ukształtowanego w okresie nowożytnym, modelu państwa opartego na sprawnej administracji i armii. W końcu XIX w. w wyniku rosnącej skuteczności artylerii rozpoczął się okres ukrywania stanowisk bojowych, skutkowało to jak najmniejszą ingerencją w sylwetę górotworu. To sprawia że zachowane twierdze górskie są dziełami jednostkowymi, w większości nietypowymi dla architektury militarnej i reprezentują wyjątkową uniwersalną wartość w oparciu o kryterium II i IV Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Od wielu lat w Twierdzy Srebrna Góra prowadzone są prace budowlane i konserwatorskie dążące do stworzenia optymalnych możliwości kompleksowego funkcjonowania obiektu, tak by sprostać oczekiwaniom wszystkich grup społecznych pochodzących z różnych środowisk, będących w różnym wieku i posiadających różne doświadczenia. Adaptacja pomieszczeń ma na celu dostosowanie Twierdzy do wymogów współczesnych technologii i standardów instytucji kultury tak, aby stała się ważną przestrzenią życia społeczno-kulturowego oraz unikalną atrakcją turystyczną nie tylko na mapie województwa dolnośląskiego, ale i całej Polski oraz Świata. Prowadzone inwestycje są kontynuacją wieloletnich działań zmierzających do zachowania, utrwalenia i wyeksponowania unikatowych wartości zabytkowych, autentyzmu, walorów krajobrazowych i przyrodniczych obszaru Twierdzy Srebrna Góra.

Zgodnie z wymogami w drodze do uzyskania wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa opracowywany jest plan zarządzania Srebrnogórską Twierdzą z udziałem ekspertów zrzeszonych w Polskim Komitecie Narodowym ICOMOS. Równolegle prowadzone są rozmowy i nawiązywana jest współpraca z potencjalnymi partnerami wpisu zagranicą. Uważamy, że miejsce to zasługuje na szczególną opiekę, wyjątkową ochronę i wszelkie działania umożliwiające jego zachowanie i prezentowanie w możliwie niezmienionej postaci dla przyszłych pokoleń. W celu zintensyfikowania działań na rzecz wpisu na listę dziedzictwa światowego UNESCO - deklarujemy współpracę i solidarne wsparcie.

em24.pl