„Ta idea ma ogromne szanse powodzenia”. Na terenie parku planują odbudować wielki staw cysterski

W Henrykowie planują odbudować wielki staw cysterski. Według dzisiejszych realiów staw byłby zlokalizowany obok Borówki Henrykowskiej fot.: em24.pl

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

2 lipca w Nadleśnictwie Henryków odbyło się spotkanie z wiceministrem klimatu Ireneuszem Zyską. Głównym tematem rozmów była odbudowa wielkiego stawu cysterskiego.

Dawny staw cysterski ma być jednym z głównych elementów odbudowy Parku Kulturowego w Henrykowie. W spotkaniu, które odbyło się w sali konferencyjnej Nadleśnictwa Henryków oprócz wiceministra uczestniczyli m.in.: Waldemar Wieja - wicestarosta ząbkowicki, Mariusz Szpilarewicz - burmistrz Ziębic i jego zastępca Małgorzata Wołczyk, Krzysztof Flis - zastępca Nadleśniczego w Nadleśnictwie Henryków, Kazimierz Piątkowski - radny powiatowy oraz Władysław Lach - radny Rady Miejskiej w Ziębicach.

Spotkanie z wiceministrem było okazją do omówienia kilku tematów dotyczących Parku Kulturowego w Henrykowie. Poza głównym, jakim jest odbudowa wielkiego stawu cysterskiego, rozmawiano także o wieży telekomunikacyjnej, która ma stanąć na terenie parku. Więcej informowaliśmy o tym w artykule pt. „Nie chcą wieży telekomunikacyjnej na terenie parku kulturowego. Mamy związane ręce - mówią urzędnicy” [KLIK].

O historii powstania wielkiego stawu utworzonego przez Cystersów w 1232 roku oraz funkcjach, jakie pełnił, opowiadał Krzysztof Flis, zastępca Nadleśniczego w Nadleśnictwie Henryków. Oprócz funkcji obronnej, gdy w klasztorze przebywało około 200 mnichów, pełnił też funkcję retencyjną. Teraz odbudowany staw mógłby pełnić funkcję przeciwpowodziową, retencyjną, a nawet służyć jako odnawialne źródło energii.

- Jakiekolwiek retencjonowanie wody zabezpiecza nie tylko Henryków, ale też Strzelin, Oławę i docelowo także Wrocław - mówił Krzysztof Flis, zastępca nadleśniczego. - Wybudowanie, czy odbudowanie wielkiego stawu pozwoliłoby zabezpieczyć przeciwpowodziowo klasztor henrykowski, który jest najsłynniejszym obiektem na Dolnym Śląsku i według mnie również w Polsce. Między dawnym wielkim stawem i klasztorem henrykowskim jest droga wojewódzka. Przy wodach wezbraniowych, jakiekolwiek uszkodzenie tej może spowodować podtopienie, a nawet zalanie całego tego terenu - podkreślał Krzysztof Flis.

Są wybudowane zbiorniki retencyjne powyżej Oławy i powyżej Ziębic, które powinny przejąć całą wodę. Były one jednak budowane dawno, a w ostatnich latach mocno zmienił się krajobraz. - Zostało zniszczone wiele łąk, pastwisk, które same w sobie magazynują wodę. Zastąpiono je polami uprawnymi, głównie kukurydzą, która dominuje w krajobrazie, a z moich obserwacji wynika, że kukurydza w ogóle nie rezonuje wody. Sama woda opadowa gwałtownie spływa, powodując duże zniszczenia poniżej, wystarczy kilkugodzinny opad burzowy. Odbudowanie, odtworzenie stawu w jakiejkolwiek formie z buforem retencyjnym spowodowałoby możliwość gromadzenia znacznej ilości wody. Inaczej woda spływa do miejscowości, które znajdują się poniżej i w efekcie mamy do czynienia z lokalnymi podtopieniami - podkreślał Krzysztof Flis.

Oprócz aspektu retencyjnego i przeciwpowodziowego odbudowanie wielkiego stawu spowodowałoby zmianę w środowisku. Podkreślano, że dzięki jego utworzeniu na teren parku powróciłyby organizmy ściśle związane z wodą, rośliny i zwierzęta, które pozytywie wpłynęłyby na cały krajobraz i otoczenie.

Procedura utworzenia parku trwała ponad rok. Na ostatniej sesji Rada Miejska w Ziębicach jednogłośnie podjęła uchwałę o utworzeniu parku kulturowego.

- Planujemy, że we wrześniu będzie podjęta uchwała już o przyjęciu planu ochrony tego parku kulturowego. Plan ochrony narzuci nam konkretne rozwiązania, do których mamy zmierzać. W międzyczasie gmina patrząc też na kwestie własnościowe w Henrykowie, podjęła działania, żeby przejąć część obiektów i terenów od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, bo podczas analizy okazało się, że samorząd tworząc ten park kulturowy tak naprawdę dysponuje tylko dwoma procentami we własności terenu. Od pół roku trwają analizy naszych wniosków w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa. Jesteśmy po ostatnim spotkaniu z panem dyrektorem we Wrocławiu i jesteśmy dobrej myśli, że część budynków i również jakieś tereny niezabudowane trafią do gminy - informował Mariusz Szpilarewicz, burmistrz Ziębic.

Gmina oprócz przyjęcia planu ochrony parku planuje podjąć prace dotyczące zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. - To, że jest plan parku budowy i ochrony, to nie przekłada się jeszcze na te decyzje, które mogą podejmować organy, więc chcemy bardzo szybko podjąć te prace, które po pierwsze - pozwolą nam podjąć działania inwestycyjne na tym terenie, chociażby właśnie dopuszczenie tej inwestycji odbudowy stawu, po drugie - pozwolą też zablokować działania, które są sprzeczne z charakterem tej miejscowości. Prace nad miejscowym planem zagospodarowania myślę, że potrwają do jesieni przyszłego roku. Jest to procedura dość rozbudowana. Myślimy, że jesienią też powołamy jakąś jednostkę, która będzie zajmowała się zarządzaniem parkiem kulturowym i tak naprawdę pomoże miejscowości w dostosowywaniu się do tych naszych planów i zamierzeń. Mamy nadzieje na pozyskanie bardzo szybko, chociażby jednego budynku. Myślimy tu o takim historycznym, jednym z najstarszych budynków w Henrykowie – Domu Czeladzi. Tam chcielibyśmy utworzyć siedzibę parku kulturowego - planuje włodarz gminy.

- To są takie plany, które myślę, że uda się jeszcze zrealizować jeszcze w tej kadencji. Chcemy rozpocząć proces zmian. Utworzenie parku, nie jest tylko decyzją jednego miesiąca, czy jednej sesji. Nad wprowadzeniem pewnych zmian w miejscowości, nad tym, żeby ta miejscowość wyglądała trochę lepiej, żeby była perłą historyczną odwiedzaną przez turystów, potrzeba troszkę więcej czasu. Liczymy też na pomoc ministra i wsparcie, w którym kierunku nasze działania mają przebiegać - apelował Szpilarewicz. - Gmina Ziębice jest „za” - podkreślał,

Przychylność planowanemu przedsięwzięciu oraz pomoc w jego realizacji wyraził również wicestarosta Waldemar Wieja. - Widzę jeszcze kilka innych aspektów, które przemawiają za realizacją tej inwestycji [...]. Jeśli ową wodę udałoby nam się spiętrzyć i wstawić turbinę, to mamy odnawialne źródło energii - mówił przedstawiciel powiatu.

Wiceminister klimatu Ireneusz Zyska zapytany o szanse powodzenia przedsięwzięcia oraz formy pomocy państwa w tym zakresie, przedstawił przygotowaną wcześniej listę projektów, z których można pozyskać środki na sfinansowanie inwestycji. - Muszę powiedzieć, że wyglądamy całkiem nieźle, bo są 24 programy, które mogłyby służyć sfinansowaniu takiego projektu - informował. - Jeżeli jest tak ogromne zainteresowanie i zaangażowanie lokalnych władz, to myślę, że ta idea, ten projekt, który za chwilę się zmaterializuje, ma ogromne szanse powodzenia - informował Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu. 

em24.pl