Legenda o Krzywej Wieży i Franku Steinie

Legenda Ziemi Ząbkowickiej fot.: Express-Miejski.pl

Konkurs na najciekawszą legendę Ziemi Ząbkowickiej został rozstrzygnięty. Do siedziby Stowarzyszenia LGD Qwsi nadesłano 51 prac konkursowych. W każdy piątek będziemy publikować nagrodzone prace. Dziś zaprezentujemy legendę Alicji Szczepańskiej.

Tam, gdzie gleby żyzne i klimat sprzyjający, gdzie blisko były szlaki handlowe, gdzie na ziemie polskie dotarli Celtowie i bursztyn w wymianach handlowych wiódł prym, leżała niewielka i malownicza miejscowość. Położona była na Przedgórzu Sudeckim, na obszarze o zboczach stromo opadających, otoczonych mokradłami i rozlewiskami rzek Budzówki i Węży.

Życie średniowiecznej ludności zamieszkującej miasto uzależnione było od przynależności do grup społecznych. Największą grupę stanowiło mieszczaństwo, które ze względu na wykształcenie, władzę i pieniądze dzieliło się na bogaty patrycjat i uboższe pospólstwo. Bogaci mieszczanie, czyli najbogatsi kupcy, rzemieślnicy i bankierzy byli mniej liczni od nienależących do rządzącej miastem elity, średniozamożnych mistrzów rzemiosła i drobnych kupców.

Na uboczu miasta w skromnej chacie mieszkał ubogi Johannes Gleiss, wraz ze swoją ukochaną żoną Anną i jej rodzicami. W owych czasach ludzie nie mogli czuć się bezpiecznie ze względu na nieustannie toczone wojny, najazdy i epidemie. Johannes jako mały chłopiec stracił rodziców i osierocony trafił do surowej ciotki. Pomagał jej w pracach domowych i wyręczał w obowiązkach, nie dane było mu zaznać ciepła rodzinnego domu. Warunki bytowe sprawiły, że jego opiekunka ciężko zachorowała i w niedługim czasie zmarła. Młodzieniec został bez środków do życia i podejmował się wszelkich robót porządkowych i budowlanych. Wkrótce poznał Annę, która szybko stała się najważniejszą osobą w jego życiu, nie widział poza nią świata i niezwykle ważne było dla niego jej bezpieczeństwo. Młody mężczyzna starał się zrobić wszystko, aby wiodło im się jak najlepiej. Prowadzili spokojne i uczciwe życie, byli rodziną bardzo pobożną, każdy dzień rozpoczynali i kończyli modlitwą.

Gleiss nie posiadał majątku, ale był nieprzeciętnie uzdolniony. Posiadał talent, którego zazdrościł mu nie jeden budowniczy, lecz przeszkodą w rozwijaniu tych umiejętności był jego niski status społeczny i majątkowy. Anna sprzątała u powszechnie szanowanego i znanego inżyniera Franka Steina, który całą swoją uwagę skupiał na powielaniu majątku. Był to człowiek chciwy i żądny władzy, nie interesował się losami innych. Mimo życia w dobrobycie odczuwał wielką samotność i bez skrupułów zabiegał o względy pięknej Anny. Jednak ta zbyt mocno kochała swojego męża i nie odpowiadała na jego zaloty, co bardzo go złościło. Mieszczanie bardzo przychylnie mówili o uczynnym Johannesie i jego zdolnościach, co dodatkowo denerwowało zamożnego Steina.

Piękne i szybko rozwijające się miasto zachęcało do grabieży i przyciągało uwagę miast ościennych. Przed wrogiem zewnętrznym miasta miały bronić mury drewniano-ziemne i z kamienia łamanego, lecz przy nagłych atakach nie spełniały swojego zadania. Władze miasta musiały szybko działać, aby zapobiec spustoszeniom, jakie niosły ze sobą najazdy. Trzeba było znaleźć sposób na zapobieganie zagrożeniom. Udział w obronie był dużą możliwością do wykazania się, więc nie brakowało chętnych budowniczych, którzy oferowali swoją pomoc. Gdyby udało im się zbudować wieżę, z której widoczne będą okolice i granice miasta można by szybko wypatrzeć wroga i podjąć właściwe działania obronne. Budowniczy zyskałby sławę i uznanie wśród ludności, a tym samym mógłby się wzbogacić. Frank wykorzystał do tego celu swoje znajomości i podjął się zadania, jakim była budowa wieży obronnej. Szybko jednak zrozumiał, że nie do końca wie jak to zrobić. Z każdym dniem, pod presją czasu wpadał w coraz to większą złość, a jego frustracja coraz bardziej narastała. Na dodatek Anna była nieugięta i odtrącała jego uczucia. Rozzłoszczony mężczyzna postanowił się zemścić na zbyt szlachetnej kobiecie i oskarżył ją o kradzież. Gleiss wierzył w niewinność wybranki swego serca, nie chciał, aby ludzie zwątpili w jej prawdomówność i postrzegali, jako złodziejkę. Starał się załagodzić sytuację i poprosić Franka o wycofanie oskarżeń. Ten jednak odparł, że zgodzi się na to wówczas, kiedy to Gleiss wykona budowlę, ale w jego imieniu. Nikt nie miałby się o tym dowiedzieć.

Pobożny i uczciwy mężczyzna, wbrew swojemu sumieniu musiał przystąpić na jego warunki, dla dobra własnej rodziny. Rozpoczął budowę wieży, a robił to z największą starannością, poświęcając pracy cały swój czas. Ludzie wychwalali Franka za jego wielki talent i zadziwiające efekty pracy. Biedny i wycieńczony Gleiss znosił to z przykrością, czuł się bezradny i pokrzywdzony. Niestety to nie był jedyny problem w życiu mężczyzny, ponieważ miasto opanowała dżuma i rodzice Anny ciężko zachorowali. Bojąc się o swoją ukochaną poprosił Steina o pomoc i uchronienie Anny od choroby, która w najuboższych częściach miasta rozprzestrzeniała się bardzo szybko. Frank myśląc, że dzięki temu zbliży się do kobiety zgodził się im pomóc. Ku jego zdziwieniu pani Gleiss nie chciała być przez niego adorowana. Patrycjusz nie zniósł kolejnego odrzucenia i wyrzucił Annę ze swego dworu, skazując ją na śmierć, bowiem na ulicach nie brakowało zarażonych dżumą szczurów i martwych ciał.

Na wieść o śmierci małżonki serce Gleissa pękło, stracił wszystko, co kochał i postanowił się zemścić. Niewiele już brakowało do zakończenia budowy wieży, ale nie mógł pozwolić żeby oszust wyszedł z tego bezkarnie. Wiedząc, że w pobliskich miastach występowały ostatnimi czasy nasilające się wstrząsy tektoniczne, postanowił zmienić projekt w ten sposób, aby wieża pod wpływem ruchów ziemi zaczęła się z czasem przechylać. Pragnął, aby owoc jego pracy nie dotrwał następnego roku i ośmieszył bezdusznego inżyniera. Początkowo nikt nie mógł wyjść z podziwu dla wieży górującej nad miastem. Mieszczanie widząc okazałą budowlę, wykonaną przez Steina cieszyli się, że mają w swoim mieście tak znakomitego fachowca i postanowili odwdzięczyć mu się za trud jego pracy, nadając miastu nazwę od jego imienia i nazwiska "Frankenstein".

Żyjący w samotności i pogrążony w żałobie Johannes Gleiss wyczekiwał wstrząsów, coraz częściej występujących na tym terenie. Po kilku miesiącach w końcu nadszedł ten dzień, kiedy jego dzieło zostało poddane próbie. Wieża nie runęła tak jak przypuszczał, uległa jednak znacznemu pochyleniu, przez co zaczęto nazywać ją krzywą. Mieszkańcy miasta wyśmiali przechwalającego się i przeświadczonego o swoim geniuszu Franka, który z braku akceptacji odizolował się od ludzi i resztę życia spędził w odosobnieniu. Po wielkim pożarze miasta zniszczeniu uległa drewniana tablica znajdująca się na wieży, która odsłoniła napis wykonany w cegle ręką budowniczego „Ich heiß Johannes Gleiß, hab diesen Turm schieff gebaut mit Fleiß“. (Nazywam się Johannes Gleiß, wybudowałem tę wieżę krzywą z pilnością). W pobliżu wieży na cześć zawsze sprawiedliwej i uczciwej Anny powstał Kościół pod jej wezwaniem.

Alicja Szczepańska