Ząbkowicki zamek niebawem otwarty dla zwiedzających

Ząbkowicki zamek niebawem będzie otwarty fot.: H. Armański, J. Organiściak

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

Z dużym prawdopodobieństwem już w przyszłym roku bramy ząbkowickiego zamku zostaną otwarte dla zwiedzających!

Już w czerwcu rozpoczną się roboty zabezpieczające w ruinach ząbkowickiego zamku.

Na początku maja Gmina Ząbkowice Śl. ogłosiła przetarg na wykonanie robót budowlanych na obiekcie pod nazwą: "Zabezpieczenie wieży bramnej i sklepień zamku w Ząbkowicach Śląskich w celu uniknięcia katastrofy budowlanej i udostępnienia zabytku dla zwiedzających". Juz dzisiaj wiadomo, że przetarg ten wygrała firma konserwatorska "Castellum" z Wrocławia, która specjalizuje się w tego typu pracach. Zanim jednak firma wejdzie na plac budowy, wcześniej rozpoczną się badania konserwatorskie, archeologiczne i architektoniczne obiektu. Zamek ząbkowicki bowiem kryje w sobie wiele tajemnic i tak naprawdę nie był nigdy wcześniej dokładnie pod tym względem przebadany. 

Najstarsza ikonografia zamku pochodzi z poł. XVIII w. Są to cztery rysunki wykonane przez Fryderyka Bernarda Wernera w czasach, gdy zamek znajdował się częściowo w stanie ruiny, po próbie barokowej przebudowy z początku XVIII w. (jak wyżej). Rysuki nie grzeszą dokładnością a wręcz wprowadzają w błąd, jak choćby widok bastei południowej, która w tym czasie była już zniszczona. W końcu lat 30. XX w. niemiecki architekt i historyk Kurt Bimler przeprowadził badania architektoniczne zamku, m.in. określił jego najstarsze relikty pochodzące z XIV w. (część wypukła skrzydła południowego, zdjęcie poniżej). I to praktycznie wszystko co wiemy o tej budowli, w szczególności o jego architekturze.  

Koncepcję i projekty wykonawcze robót zabezpieczających opracował Pan dr inż. architekt Maciej Małachowicz, wybitny znawca obiektów zamkowych i śląskich fortyfikacji. On też razem z zespołem przeprowadzi niezbędne badania konserwatorskie, archeologiczne i architektoniczne, które pozwolą rozwikłać niektóre zamkowe tajemnice. A te tajemnice to choćby krużganki na dziedzińcu, wspominane w opisach zamku z XVII w., czy renesansowe malowidła ścienne w pomieszczeniu bramnym.  

Jednak zasadniczym elementem robót budowlanych w ruinach zamku będzie rewaloryzacja wieży nad bramą wjazdową.

rysunek M. Małachowicz

W szczególności roboty obejmą: odtworzenie i uzupełnienie ceglanych sklepień w wieży bramnej, wykonanie klatki schodowej, założenie trzech stropów żelbetowych i wykonanie tarasu nad ostatnią kondygnacją. Oprócz tego przewiduje się odtworzenie i uzupełnienie attyki wieńczącej wieżę oraz przywrócenie stolarki otworów drzwiowych i okiennych. Będą też wykonywane inne prace zabezpieczające, na przykład kotwienie ścian skrzydła zachodniego, przemurowanie niektórych sklepień ceglanych i łęków otworów, rozbiórka sceny i odtworzenie studni na dziedzińcu. Takiego zakresu robót budowlanych nigdy dotad po wojnie nie wykonywano. A jest to dopiero poczatek, bowiem w nastepnym etapie zostanie wykonane zadaszenie i stropy skrzydła wschodniego (nad dzisiejszą salą rycerską), w następnym - odnowienie wszystkich attyk i zadaszenie części skrzydła południowego.

Najlepszą wiadomością jest to, że już w przyszłym roku będziemy mieli kolejną atrakcję turystyczną, a więc rozszerzy się oferta turystyczna naszego miasta!!! Moim zdaniem trzeba do tego czasu mocno się przygotować, znaleźć gospodarza zamku, opracować program zwiedzania, wyposażyć sale zamkowe w wieży w eksponaty, itp. Zamek i jego otoczenie w moim przekonaniu, po przeprowadzeniu dalszych prac rewaloryzacyjnych stanie się w przyszłości podstawowym obiektem ściągającym do Ząbkowic Śl. turystów. Trzeba go przekształcić, poprzez wprowadzenie różnych usług turystycznych, kulturalnych i rozrywkowych w produkt turystyczny. Wtedy bedziemy mogli powiedzieć, że nasze miasto "zarabia na turystyce". Oby tak się stało! Życzę w tym miejscu władzom samorządowym Ząbkowic Śl. aby im nie zabrakło odwagi w podejmowaniu trudnych decyzji związanych z finansowaniem rewaloryzacji tego obiektu. Jestem przekonany, a pokazują to liczne doświadczenia z terenu Dolnego Śląska, że to się opłaci i po kilku latach te pieniądze "wrócą" do gminy, a potem będą kreować tak potrzebny naszemu miastu rozwój gospodarczy.

Jerzy Organiściak / jorganisciak.pl