Ranking: 20 lat polskich samorządów w Unii Europejskiej. Które samorządy skorzystały najwięcej?

zdjęcie ilustracyjne fot.: freepik

Dwadzieścia lat obecności Polski w Unii Europejskiej to czas intensywnych przemian i inwestycji, które zmieniły oblicze polskich regionów.

Samorządy konsekwentnie wykorzystywały środki na rozwój infrastruktury transportowej, społecznej i kulturalnej. Efekty widać w całym kraju: nowe drogi, zmodernizowane linie kolejowe, centra nauki, teatry i szpitale.

Relatywnie najwięcej środków unijnych pozyskały duże miasta. To zrozumiałe, bo to one najczęściej realizują projekty o ponadlokalnym znaczeniu, oddziałujące na rozwój całych regionów. W najmniejszym stopniu beneficjentami były samorządy powiatowe, które w polskim systemie terytorialno-administracyjnym odpowiadają za stosunkowo wąski zakres usług publicznych.

Bliższe przyjrzenie się danym dla poszczególnych lat i kategorii JST pozwala na dwie obserwacje. Po pierwsze, na samym początku kolejnych okresów programowania przewagę zyskują małe samorządy (gminy wiejskie, małe miasta). Prowadzą one mniejsze projekty, które łatwiej zrealizować stosunkowo szybko. Duże miasta rozwijają swoje projekty wolniej i zyskują przewagę w dalszych częściach okresu realizacji budżetów unijnych. Druga obserwacja mówi, że wielkość pozyskiwanych funduszy w przeliczeniu na 1 mieszkańca nie jest do końca proporcjonalna do wielkości gminy. Gminy wiejskie i miejsko-wiejskie oraz małe miasteczka zdołały otrzymać większe środki niż miasta będące siedzibami władz powiatowych.

- W przypadku miast na prawach powiatu w rankingu uwzględniliśmy nie tylko wydatki budżetowe, ale także dotacje pozyskiwane przez spółki komunalne (w oparciu o przeprowadzane od lat przez „Wspólnotę" ankiety). W pozostałych kategoriach samorządów ograniczamy się do danych budżetowych - informują Paweł Swaniewicz i Julia Łakomska, autorzy rankingu.

W zestawieniu 267 miast powiatowych Ząbkowice Śląskie znalazły się w środkowej części zestawienia. W ciągu 20 lat wydatki budżetowe finansowane ze środków unijnych w latach 2004–2024 (suma w zł per capita, w danych bieżących) bez danych ze spółek miejskich, wyniosły tam 2336,06 zł na osobę.

Jeśli chodzi o zestawienie gmin miejsko-wiejskich to w czołówce zestawienia widnieje Gmina Bardo, którą sklasyfikowano na 29 miejscu. Tam w ciągu 20 lat pozyskano 7987,63 zł środków unijnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Jeśli chodzi o dolnośląskie gminy to w zestawieniu wyżej znalazły się tylko Świeradów-Zdrój, Karpacz, Polanica-Zdrój oraz Wojcieszów. W górnej części zestawienia jest także Gmina Złoty Stok, gdzie środki europejskie odegrały sporą rolę w realizacji inwestycji, za które był odpowiedzialny złotostocki samorząd w ostatnich 20 latach. Z zestawienia wynika, że na jednego mieszkańca z pozyskanych środków unijnych przypadło 3010.26 zł, co dało 125 pozycję w rankingu. W tym samym zestawieniu na 192 miejscu znalazła się Gmina Kamieniec Ząbkowicki z wynikiem 4099,44 zł per capita, a na końcu pierwszej połowy zestawienia jest Gmina Ziębice z wynikiem 3010,26 zł per capita i 332 lokatą.

W najliczniejszym zestawieniu gmin wiejskich wysoko uplasowała się Gmina Stoszowice. Tam w ciągu 20 lat pozyskano 7465,43 zł środków unijnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Dało to gminie wysoką 67. pozycję w gronie 1464 samorządów i czwartą pozycję jeśli chodzi o samorządy wiejskie na Dolnym Śląsku. Wyżej znalazły się tylko Lewin Kłodzki, Stara Kamienica i Dobroszyce. W tym samym rankingu 435 pozycja z wynikiem 4047,04 zł przypadła Gminie Ciepłowody.

Powiat Ząbkowicki w zestawieniu 314 samorządów powiatowych zajmuje 223 pozycję z wynikiem 626.83 zł na osobę.

em24.pl