Czytelnia Expressu-Miejskiego. Dwie powieści Kathryn Harrison

Czytelnia Expressu - Miejskiego fot.: sxc.hu

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich w Ząbkowicach Śląskich nawiązało współpracę z portalem Express-Miejski. Tak zrodził się cotygodniowy cykl zatytułowany Czytelnia Expressu - Miejskiego, gdzie bibliotekarze polecają najciekawsze pozycje literackie, po które może sięgnąć każdy użytkownik portalu. Książki opatrzone są komentarzami osób mających już lekturę za sobą. Podana jest także informacja, w których bibliotekach na naszym terenie są one dostępne. W dzisiejszej odsłonie interesującą lekturę na długie jesienne wieczory poleca Elżbieta M. Horowska.

Kathryn Harrison, podobnie jak prezentowana parę tygodni temu Carol Joyce Oates, jest Amerykanką, wykładowczynią uniwersytecką. Tyle, że jest kobietę młodszą o pokolenie od autorki „Wodospadu”.

Prezentowane dzisiaj dwie książki Kathryn Harrison łączy rodzaj literacki. Obie można zaliczyć do literatury historycznej, chociaż zostały napisane pod koniec XX wieku.  Natomiast fabuły obu powieści dzielą setki kilometrów przestrzeni oraz lat czasu. Kanwę  „Tysiąca drzewek pomarańczowych” stanowi Hiszpania i Francja końca XVII wieku. Akcja „Krzesła do krępowania” dzieje się na przełomie XIX/XX wieku w Chinach.

Obie książki dowodzą jak bogatą faktografię musiała opanować autorka, żeby stworzyć powieści o mozaikowej konstrukcji, wielowątkowe, wielopłaszczyznowe. Ostatni określnik odnosi się szczególnie do „Tysiąca drzewek...”, gdzie Harrison równolegle snuje wątki losów dwóch dziewczynek, które urodziły się tego samego dnia i które stały się ofiarami inkwizycji, chociaż należały do różnych klas społecznych. Jedna płaszczyzna fabularna to historia nieszczęśliwie wydanej za mąż francuskiej księżniczki, Marie Louise de Bourbon, której stryjem był Ludwik XIV. Jak w dziesiątkach innych historii małżeństw dynastycznych, zawieranych z powodów politycznych, życie Marii Luizy również okazało się tragiczne.  Król Słońce wybrał dla niej męża w osobie ostatniego – jak się okazało - z hiszpańskich Habsburgów, Karola II. Para królewska nie doczekała się potomka, który przedłużyłby panowanie Habsburgów w Hiszpanii. Książka K. Harrison opowiada dramatyczne i drastyczne starania o poczęcie. A trzeba pamiętać, że to z jednej strony szczytowa epoka inkwizycji, z drugiej zabobonu, wiary w cuda, czary, relikwie i amulety, nikłej wiedzy medycznej. Gdy dodać jeszcze ultra katolicyzm Habsburgów, powstanie obraz wstrząsający, chwilami przerażający. Bo druga bohaterka powieści, Franciska de Luarca, córka ubogiego hodowcy jedwabników doznaje równie tragicznego losu. Uwikłana w zakazaną miłość staje się jeszcze jedną ofiarą inkwizycji.

Mimo przebijającego z książki dramatyzmu, braku nadziei czyta się ją z ogromnym zainteresowaniem; wątki fabularne przyciągają uwagę absolutnie. Można też rozsmakować się w szczegółach obyczajowych epoki, o ile określenia „rozsmakować” nie brać dosłownie.

Druga powieść Harrison „Krzesło do krępowania” odsłania czytelnikom europejskim życie codzienne wyższych warstw społeczeństwa chińskiego. Tytuł wprost nawiązuje do rytualnego krzesła, które było konieczne, żeby zawiązać, skrępować właśnie stópki dziewczynek. W rezultacie stópki nie rosły; dziewczynka przybierała z latami postać – w tamtej kulturze – pożądanej, atrakcyjnej seksualnie kobiety. Nie mogła się samodzielnie poruszać, zawsze była skazana na kogoś, kto ją będzie nosił. W ten sposób nie mogła np. uciec od wybranego przez rodziców męża. May, bohaterka książki zawalczyła o swoje życie. Jakimi drogami czytelnik dowiaduje się zgłębiając powieść Harrison z prawdziwą pasją. Szczególnie w początkowych partiach. Książka napisana jest ze znajomością realiów, toteż lektura nie męczy, nie nuży; przeciwnie – wciąga „do środka”.

W Polsce ukazało się pięć tytułów Kathryn Harrison. W moim prywatnym rankingu prezentowane książki zajmują miejsca jak wyżej, czyli I i II. Polecam jeszcze powieść „Obnażona”, pełną napięcia i czającego się zagrożenia. Zainteresowanych przedstawionymi powieściami odsyłam do bibliotek w Ząbkowicach – w ratuszu i w Legrandzie

Koło Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Ząbkowicach Śl.