Dlaczego Krzywa Wieża jest krzywa?

Krzywa Wieża - widok od strony Punktu Informacyjnego fot.: Arek / express-miejski.pl

Zobacz wszystkie zdjęcia w galerii

Trzydziestoczterometrowy symbol Ząbkowic Śląskich jest niezwykle tajemniczym i jednym z najciekawszych miejsc na Dolnym Śląsku. Co dokładnie wzbudza taki podziw?

Jej nienaturalne odchylenie od pionu (2m. 14cm) przyciąga uwagę turystów z całej Polski. Wspomnieć należy, iż w 1977 roku według dokonywanych pomiarów odchylenie wynosiło 1m. 98cm.

Początki wieży są do dziś nieznane. Istnieje kilka hipotez, które zbliżają nas do poznania jej historii.

Jedna z wersji głosi, iż jest ona pozostałością zamku z czasów panowania Bolka I (1291 – 1301). Dowodem tego jest najniższa cześć wieży zbudowana z kamienia, która sięga do 10 m. Co ciekawe grubość owego kamienia dochodzi do 4 m, co służy za doskonała podstawę. Dopiero na przełomie XIV i XV wieku została dobudowana część ceglana, równolegle z budową Kościoła św. Anny, który wznosi się nieopodal wieży. Wraz z częścią ceglaną wieża ma 34 m wysokości.

Kolejna hipoteza zakłada, że położona w najniższym punkcie miasta wieża służyła jako brama miejska. Natomiast trzecia wersja przedstawia wieżę jako dzwonnicę Kościoła św. Anny. W tym czasie (w 1507 roku) wieża była połączona z kościołem za pomocą krytego ganku, który ułatwiał przejście dzwonnikowi. Tuz po tajemniczym przechyleniu budowli owy ganek groził zawaleniem. Wkrótkim czasie ganek rozebrano.

Największą tajemnicą całej konstrukcji jest jej przechylenie. Do dziś nie jest do końca wyjaśnione, co tak naprawdę było tego przyczyną. Brane pod uwagę jest kilka kwestii. Być może przyczyny należy szukać głęboko pod wieżą (podmokły grunt) bądź ruchy tektoniczne, które zostały odnotowane 15 września 1590 r. Kolejnym powodem przechylenia wieży mógł być prawdopodobnie ciężar, jaki musiała znosić przez dzwon wykonany przez Wolfa Spittera (pomyłka konstruktora?). Po wielkim pożarze, który strawił górnę część wieży, powieszono 3 nowe dzwony. Dodatkowo dzwonnica otrzymała zwieńczenie w kształcie jaskółczych ogonów. Niestety tuż pod koniec II wojny światowej dzwony zdjęto oraz prawdopodobnie przetopiono na broń.

Do dziś, co 15 min z ogromnych głośników wydobywa się dźwięk, który przypomina mieszkańcom o dawnym istnieniu serca wieży. Obecnie krzywa wieża pełni funkcje punktu widokowego. By dostrzec z góry piękne widoki miasta trzeba pokonać 134 stopnie, a po drodze poczuć klimat średniowiecza i tajemniczej historii wieży.

Cała niekonwencjonalność wieży coraz częściej jest porównywana do słynnej krzywej wieży w Pizie, w której odchylenie od pionu wynosi 5 m, a jej wysokość to 55m. Można słusznie uznawać "naszą" budowlę za jej mniejszą siostrzyczkę.

Ząbkowicka Krzywa Wieża jest czymś więcej, niż tylko pochyloną konstrukcją. To dowód naszej historii, nasz symbol, z którego mieszkańcy Ząbkowic są dumni.

Serdecznie dziękujemy Grzegorzowi Trzeciakowi, że znalazł czas, aby napisać dla nas powyższy tekst.

Grzegorz Trzeciak